IMF  merakla beklenen Dünyanın Ekonomik Görünümü raporunu hafta içinde yayımladı. Hemen ardından bu raporla ilgili birçok yorum yapıldı, tartışma başladı. Bunları tekrarlamak yerine ben bu rapor her yayımlandığında yaptığım bir tabloyu ele alarak küresel sistemin nasıl göründüğünü anlatmak istiyorum. 

Cari fiyatlarla hesaplanan dünya GSYH’sı IMF’ye göre 2008 yılındaki 61.2 trilyon dolardan 2009 yılı sonunda 57.9 trilyon dolara gerilemiş bulunuyor. Demek ki krizin etkisi küresel çerçevede 3.3 trilyon dolarlık bir küçülme yaratmış. Bu hesaplama satınalma gücü paritesine göre yapıldığında 2009 yılı GSYH’sı 69.8 milyar dolar olarak bulunuyor. Birleşmiş Milletler Teşkilatı’nın tahminlerine göre 2009 yılı itibariyle dünya nüfusu 6.8 milyar.
Küresel sistemin yüzde 99’unu gösteren aşağıdaki tabloya giren 182 ekonominin 33 tanesi gelişmiş, 149 tanesi gelişme yolundaki ekonomi. 33 gelişmiş ekonomi toplam küresel nüfusun yalnızca yüzde 15’ini barındırdığı halde toplam küresel GSYH’nın yüzde 54’üne yakın bölümünü alıyor. Buna karşılık 149 gelişme yolundaki ekonomi küresel nüfusun yüzde 85’ini barındırırken küresel gelirden yalnızca yüzde 46.1 pay alabiliyor.
ABD, küresel nüfusun yüzde 5’inden azına sahip olduğu halde küresel gelirin yüzde 20’sinden fazlasını elde ediyor. Buna karşılık Çin küresel nüfusun yüzde 20’sine yakınına sahip olduğu halde küresel gelirin
yüzde 12.5’ini alıyor.
Aslında Çin’in durumu tam böyle değil. Satınalma gücü paritesi gelişme yolundaki ekonomiklerin kendilerini daha iyi durumda hissetmesini sağlıyor. Çin’in gerçekte cari fiyatlarla yapılan hesaplamaya göre GSYH’sı bu kadar yüksek çıkmıyor.
Bu tablo bir küresel gelir dağılımı eleştirisi anlamına alınmamalı. Gelir dağılımı ülkeler için hesaplanır, küresel sistem için hesaplanmaz. Ama yine de bu tablo bana küresel sistemin başından krizlerin eksik olmayacağını anlatıyor. 100 dolar geliri olan 100 kişilik bir köyde 5 Amerikalı adam başına 4 dolar, 5 Avrupalı adam başına 3 dolar gelir elde ederken geri kalan 90 kişi adam başına 72 cent alıyorsa oradan kriz eksik olmaz.

Mahfi Eğilmez

http://www.radikal.com.tr/