Kullandıktan sonra doğaya attığımız (yol kenarlarına, ormanlara, denizlere, derelere fırlattığımız) plastik poşetler- torbalar, plastik içecek şişeleri, plastik gıda kapları karada 800 yıl denizde 400 yüzyılda yok olabiliyor.
Ve de bu artıklar zamanla kimyasal değişime uğrayarak doğayı kirletiyor. Dolaylı olarak canlıları zehirliyor.
Plastik güneşe veya ısıya duyarlı bir madde. Işık plastikte kimyasal değişime yol açıyor. Zaman içinde zehirli petro- polimerler oluşuyor. İçindeki polimer maddeler yağ ile çözünüp kansorejen maddeye dönüşüyor. Son yıllarda kanser hastalarının artışının en büyük etkilerinden birinin aşırı plastik kullanımı olduğu söyleniyor.
Plastik torbalar ve plastik şişeler bundan 3040 yıl önce yoktu. Açık anlatımıyla 'olmaz ise olmaz' diye bir şey söz konusu değil. Şimdilerde doğayı kirlenmekten kurtarmak için birçok ülkede plastik torbalar yasaklanıyor. Plastik şişelere depozito zorunluluğu getirilerek iadesinin veya toplanmasının teminine çalışılıyor.
Dünyayı bez torbada taşı
Türkiye'de, "Bez Torba Kullananlar" girişimi "Dünyayı Bez Torbanda Taşı" sloganı ile bez torba kullanımını yaygınlaştırmaya çalışıyor.
Plastik torba olmadan bizler pazardan, bakkaldan, manavdan aldıklarımızı nasıl taşırdık? Satıcılar sattıklarını önceleri kullanılmış gazete kâğıdından, daha sonraları kaliteli kağıttan yapılmış, "kese kâğıtları"na koyarlardı.
Alışverişe çıkanların ceplerinde filesi olurdu, aldıklarını file ile taşırlardı. Plastik torba çıkalı, ne var ise plastik torbaya dolduruluyor. Tahminlere göre bizde kişi başına yılda ortalama 500 plastik torba tüketimi var. Demek ki yılda 35 milyar plastik poşet çöpe veya sokağa atılıyor. Çevrede uçuşuyor. Derelere, denizlere karışıyor.
Plastikler petrol rafinerilerinde kullanılan ham petrolün işlenmesi sonucu arta kalan malzemelerden elde edilir. Yeryüzüne çıkarılan petrolün yüzde 4'lük bir kısmı plastik üretimi için kullanılır.
Dünyada her yıl plastik torba üretimi için yaklaşık 250 milyon ton plastik kullanıldığı tahmin ediliyor.
Plastik yararlı ve zararlı
Türkiye'de plastik eşya üreten yaklaşık 2.500 işyerinin 200'ünün plastik torba ürettiği söyleniyor. Şimdilerde doğayı daha az kirleten doğada kolay çözülen plastik torba üretimi ve kullanımı başladı.
Bu tür plastik torbalar doğayı kirletmeye devam ediyor ama üreticileri ve kullananlar karada ve suda uzun süre kirlilik yapmayacaklarını, eski plastik torbalara göre daha kısa sürede çözüleceklerini iddia ediyor.
Birçok ülkede satıcılar plastik torba yerine kâğıt torba kullanmaya başladı. İsteyene ufak ücret karşılığı bez torba satılıyor.
Bazı ülkelerde plastik torba kullanımını caydırmak için plastik torbaya yüksek vergi uygulanıyor. Bu durumda işyerleri plastik torba isteyenden para talep ediyor.
Geliniz hep birlikte, "Bez Torba Kullananlar" girişimini destekleyelim. Eskiden olduğu gibi alışverişe giderken filemizi veya bez torbamızı yanımıza alalım. Her ev kadını şık şık bez torbalar dikebilir. Alışveriş yerleri ucuz fiyatla bez torba satabilir. (İlgilenenlere: www.beztorbakullananlar.com)
Güngör Uras
http://www.milliyet.com.tr/