ZEYTÝN ve zeytinyaðý denince benim için akan sular durur.
Celâl Ba�lang�ç’�n yaz�p, Tolga Sezgin’in foto�raflad��� Hayat A�ac�yla Ya�ayanlar (*) benim için hemen okumam gereken kitaplar listesinin ba��na geçti.
Alt ba�l�k da �öyle:
“Trilye’den Derik’e Adatepe’den Yusufeli’ne.”
Bir ürünle u�ra�an firmalar�n, �irketlerin o konuda bilgi veren kitaplar yay�nlamas�n� destekliyorum.
Kitap; 6. Ayval�k Zeytin Hasat �enli�i’nde tan�t�lm��. Geçen y�l 5. �enlik’te de Nedim Atillâ’n�n yazd���, �sa Çelik’in foto�raflad��� “A�açtan �nsana Zeytinya�� An�tlar�” arma�an edilmi�ti.
Ba�lang�ç ve Sezgin, dört uçak yolculu�u yapm��lar, 7500 kilometre yol katetmi�ler.
“Haydi yola ç�k�yoruz” yaz�s� kitab�n neler içerdi�ini, lezzetli bir üslupla yaz�ld���n� gösteriyor:
“Türkiye’nin dört bir yan�nda girece�imiz bahçelerde dokunaca��m�z zeytin a�açlar�n�n kökenini �slâmiyet Âdem’in yeryüzüne indi�i günlere dek götürür. K�sas-� Enbiya’da anlat�ld��� gibi:
Âdem kendi teninde a�r� duydu, çok incindi ve a�r�dan Tanr�’ya yak�nd�. Bunun üzerine Cebrail zeytin a�ac� indirdi ve buyurdu: Bunun yemi�ini ye ve s�k ki bunun içinde bütün a�r�lara �ifa vard�r.”
¡ ¡ ¡
ZEYT�NLE, zeytinya�� ile u�ra�anlar, zeytin a�ac�yla dostluk yapanlar�n öyküleri bireysel de�ildir. �çinde tarih vard�r, mitoloji s�zar bir yerlerden.
Sözgelimi, Osmanl� döneminde ABD’ye ihracat yapan köyü gezebilirsiniz, Doktor �erafeddin Ma�mumi’nin 1895 y�l�nda Mudanya’da geçirdi�i geceleri okuyabilirsiniz.
Zeytincilik yapanlar�n ço�u, aileden devralm��lard�r bu i�i, �ekerhan�m gibi.
Sadece ticarethaneleri okumayacaks�n�z burada, kendi evleri için ya� s�kan ya�hanelerin yerini de ö�reneceksiniz.
As�rl�k zeytin a�açlar�n�n ortas�na Nâz�m’�n Ç�nar�’n� nas�l diktiklerini Fevzi Kavuk anlat�yor.
Dü�ünler, dernekler neye göre yap�l�r? Zeytine göre. Bütün tüccarlar her �eyi verirler, söyledikleri tek kelimedir:
“Zeytine verirsin.”
Küçükkuyu’da bir zeytinya�c�n�n kap�s�ndaki tarih kaç, biliyor musunuz?
1852.
Zeytin deyince elbet, zeytinin kitab�n� yazan Zerrin Boynudelik - Mahmut Boynudelik unutulmamal�.
Kitaplar�n�n ad�; Zeytin Kitab� / Zeytinden Zeytinya��na.
Yeni kitaplar�n� da yak�nda okuyaca��z:
Sanat Tarihinde Zeytin �mgesi.
“Ayval�kl� zeytinya�l�y� s�cak yer, �l�k bile de�il!”
Mehmet Kurt’un bu sözüyle ailemi an�msad�m.
Ba�ta anneannem, annem, teyzelerim olmak üzere. Buzdolab�na konulan zeytinya�l�y� yemezlerdi.
“Ayval�k kültürünün haf�zas� bir gazeteci, Ahmet Yorulmaz” bölümünü okurken, Ayval�k’taki sohbetimizi an�msad�m.
Zeytinin, bu kutsal a�ac�n ard�ndaki ki�ileri tan�d�m.
Kitab�n bu özelli�i beni çekti.
¡ ¡ ¡
HAR�TANIZ zeytin a�açlar� ile bezeli yerler olsun. Tadarak gezin.
(*) Trilye’den Derik’e Adatepe’den Yusufeli’ne - Hayat A�ac�yla Ya�ayanlar, Celâl Ba�lang�ç, Foto�raflar: Tolga Sezgin, Komili - Ana G�da.
