Bir ekonomik değerlendirme yaparken, farklı göstergeler kullanabilir ve çok farklı sonuçlara ulaşabilirsiniz. Bu biraz da, hangi sonuca ulaşmak istediğinize bağlıdır.
Son günlerde en çok tartışılan ekonomik değerlendirmelerden ikisi, dış ticaret ve özellikle ihracat ile büyüme oranlarıdır. Bu iki alana farklı açılardan yaklaşmaya çalışacağım.
2011 yılının ilk aylarında ihracatımız oldukça iyi bir performans göstermektedir.
Şubat ayında ihracatımız, bir önceki yılın aynı ayına oranla % 22,2 artarak 10,109 milyar dolara ulaşmıştır.
TİM’in açıklamalarına göre Mart ayında artış daha da hızlanmış ve 11,723 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirilmiştir. Bu Cumhuriyet tarihinin bir aylık ihracat rekorudur.
Son 12 aylık dönem itibariyle de 119,4 milyar dolarlık bir hedefe ulaşılmıştır.
Artış trendinin devam edeceği beklentisi kabul görmektedir.
Şimdi dış ticaret verilerine bir başka açıdan da bakabiliriz.
İhracatta henüz kriz öncesinin 130 milyar dolarlık düzeyine erişilememiştir.
Şubat ayı ithalatı, bir önceki yılın ayni ayına oranla % 48,7 lik bir artışla 17,5 milyar dolara çıkmıştır.
Dış ticaret açığı % 110’luk bir yükselişle 7,4 milyar dolara yükselmiştir.
İhracatın ithalatı karşılama oranı % 70,2 den % 57,7 ye gerilemiştir. Yani Türkiye giderek ithalatının daha azını, ihracat gelirleriyle finanse edebilmektedir.
Sektörde üretilen katma değer olumlu değildir. En büyük iki ihracat sektöründen biri olan demir-çelikte ithalat ihracattan 7 milyar dolar kadar daha fazladır. Otomotiv sektöründe ise ihracat/ithalat fazlası sadece 400 milyon dolar kadardır.
Dış ticaret faaliyetlerini ekonomik büyümeye katkısı % eksi 4,4 tür.
İthalat artış hızı, ihracattan daha fazla olunca, doğal olarak cari açık ta büyümektedir.
Açık 2010 yılındaki 48,6 seviyesinden bu yıl muhtemelen 55-60 milyar dolara çıkacaktır. Cari açığın milli gelire oranı % 7 ye yaklaşmıştır. Bu oran 2007 de 5,92, 2008 de 5,65 ve 2009 da, krizin etkisiyle 2,27 dir.
Cari açığın finansmanı daha çok kısa vadeli dış kredilerle yapılmaktadır.
Büyüme oranlarının değerlendirilmesinde de aynı durumla karşılaşmak mümkündür.
Türkiye 2010 yılında % 8,95 oranında büyümüştür. Bu yüksekliğe ulaşılmasında elbette bir önceki yıldaki küçülmenin baz etkisi vardır ama yine de kayda değer bir çıkıştır. Türkiye en çok büyüyen 5 ülke arasında yer almıştır. Milli gelir 1,1 trilyon dolara, kişi başına gelir 10.000 doların üzerine çıkmıştır. Büyüme ekonomide yeniden bir canlanma olduğunun işaretidir ve istihdam hacmine olumlu katkıda bulunacağı açıktır.
Bu konuya da farklı bir açıdan yaklaşabiliriz.
Büyümede bir sürdürülebilirlik yoktur, Hızlı iniş çıkışlar kararsızlık yaratmaktadır. 2010 yılı büyümesinin ana unsurları iç tüketim ve özel sektör yatırımlarıdır. Geçen yıl iç talep büyümeye % 13,3 katkı yapmıştır. Özel sektör yatırım harcamaları da reel olarak % 33,5 olmuştur.
Tüketim artışının kaynağı banka kredilerdir. Yani elde edilmemiş gelirin harcanmasıdır.
Özel sektör yatırımlarının ana kaynağı da dış kredilerdir. Bankalar, dış piyasalardan buldukları kaynağı döviz kredisi şeklinde kullandırmaktadırlar. Dış borçlarımız bu şekilde artmaktadır.
Yüksek büyüme cari açığı da arttırmaktadır. Ekonominin ısındığı yolunda kaygılara sebep olmaktadır.
Ekonomi yönetiminin büyüme hızını kontrol altına alma ve tüketimi, munzam karşılıkları arttırmak suretiyle, kısma önlemlerinin arkasında bu kaygılar yatmaktadır.
Kısacası, istatistik bilimi bir joker gibidir. İstenildiği zamanda, istenildiği yerde ve istenilen amaca hizmet etmekte kullanılabilir
| 
