Bir litre ılık süt. Bir kaşık mayalık yoğurt. Bir tencere ve tencereyi sarıp sarmalayacak bir örtü. Evde yoğurt yapmak için gerekli olan sadece bunlar.
Yoğurdu yemeyeniniz yoktur. Milli yiyeceğimiz yoğurt, Türk mutfağının vazgeçilmezi olarak sofralardan eksik olmaz. Lezzetli, besleyici, sağlıklı bir gıda maddesi olan yoğurdun yapımı ise son derece kolaydır.
Yoğurdun tarihçesine gelince; sütü mayalama yoluyla hem değerlendirme hem de daha dayanıklı besinlere dönüştürme yöntemleri Asya, Ortadoğu ve Güneydoğu Avrupa’da binlerce yıldır biliniyor. Yoğurdun yapımına ilişkin pek çok öykü yazılıp çizilse de, yoğurdu ilk yapan toplumun Türkler olduğu da bir gerçek. Türk kültüründe ayrı bir yeri olan yoğurt, bereket ve bolluğun simgesi olarak da gösterilmektedir. Hıdırellez günü olarak kabul edilen 5 Mayıs’ı 6 Mayıs’a bağlayan gece, maya katılmadan bırakılan sütün yoğurda dönüşeceği inancı buna canlı bir örnek olarak söylenir.
Yoğurt bayramı
Anadolu’daki yaygın geleneklerden biri de yoğurt bayramıdır. Tıpkı koyun ve keçilerin yapağılarının kırkıldığı ya da koçların koyunların arasına salıverildiği günlerde yapılan şenlikler gibi, kuzuların artık memeden kesildiği ve koyunların yeniden sağılmaya başlandığı ilk gün de bir kutlamaya sahne olur. Sağılan ilk sütü dağıtan ya da yoğurt yapan davar sahipleri ve yakınları kırlara çıkar, aralarında eğlenirler.
Yoğurt nedir?
Yoğurt, en az 90 derecede ısıtılıp, mayalanma derecesine kadar soğutulmuş sütün, yoğurt mayası katılarak laktik asit mayalanmasına tabi tutulmasıyla elde edilen bir süt ürünüdür. İnek sütü, koyun sütü, keçi sütü, panda sütü ve pastorize sütten yapılabilen yoğurt tek başına tüketildiği gibi, yemeklerde, hamur işlerinde, ayran yapımında, yemeklerle birlikte, meyvelerle birlikte ve tatlılarda da kullanılmaktadır. Özellikleri ve yapım şekilleri nedeniyle yörelere göre de isimlendirilen yoğurtlar arasında en bilinenleri Kanlıca yoğurdu, Silifke yoğurdu, Silivri yoğurdudur.
Lezzeti, besin değeri, çeşitliliği, yapımı ve daha pek çok detaylı bilgiyle yoğurt konusunda sayfalarca yazı yazılabilir. Son olarak iyi bir yoğurdun nasıl olması gerektiğini ekleyelim ve yoğurt yapımına geçelim…
İyi bir yoğurt nasıl olmalı?
Her şeyden önce kendine özgü lezzet ve aroması korunmalı, hafif ekşimtırak olmalı. Doğal süt rengini taşımalı. Kaymak tabakasının hem altında, hem de üzerinde yoğurt suyu ayrılmış olmalı ve gözenekler bulunmamalıdır. Yoğurdun ayrıca düzgün kıvamlı ve sıkı olması da iyi yapılmış olduğunun bir başka kanıtı sayılır. İyi yoğurt küf, maya ve zararlı mikroorganizmalar içermez. Özellikle belirtmek gerekirse de, koyun sütü inek sütüne oranla daha çok protein, yağ ve mineral içerdiği için, koyun yoğurdunun inek yoğurduna göre yapısı daha düzgün ve sıkıdır.
Ev yapımı yoğurt
2 litre sütü kaynatın ve yoğurdu yapmak istediğiniz kabın içerisine aktarın. Biraz soğumasını bekleyin. Parmağınızı batırdığınızda dayanabileceğiniz ısıya gelince içine 2 yemek kaşığı katkısız yoğurt ekleyin ve karıştırın. Üzerini kalın bir bezle örtüp, oda sıcaklığında 4-5 saat bekletin. Üzerindeki bezi alarak birkaç saat buzdolabında beklettikten sonra yoğurdunuz hazır hale gelecektir.
