DÜNYADA nesli tükenmekte olan hayvanlar arasında bulunan kedigiller familyasından karakulak (Caracal caracal) Muğla’nın Datça İlçesi’nde görüntülendi.
Datça’ya 4 kilometre uzaklıktaki Hızırşah Köyü’nde bir kuş kafesine giren karakulak, çiftlik sahibi 58 yaşındaki Recep Şahbaz tarafından fotoğraflandı. Fotoğraflandıktan sonra salıverilen karakulağın iki yaşında genç bir anne olduğu saptanırken, bu olaydan üç gün sonra aynı çiftliğe 5-6 aylık olduğu tahmin edilen bir yavru karakulağın daha gelmesi çevrede başka hayvanların da olabileceği ihtimalini akla getirdi.
KÜMESİN İÇİNE GİRDİ
Datça’da uzun yıllar turizmcilik işi ile uğraştıktan sonra emekliye ayrılarak, Hızırşah Köyü’nde, ’Güvercin Vadisi’ adını verdiği kendisine ait 8 dönümlük arazide kuş yetiştiren Recep Şahbaz, son üç aydır kümesine vahşi hayvanların dadandığını, ancak ilk kez bir karakulak ile karşılaştığını söyledi.
Üç gün önce, güvercinlerin kanat sesleri üzerine koşarak kümese geldiğini belirten Şahbaz, "O anda karakulak ile karşılaştım. Güvercinlerden birini yakalamıştı. Beni görünce kümesin sonuna doğru hamle yaptı. Peşinden gittim. Telaşla, tel örgülerden kendisine çıkacak bir yer arıyordu. Karakulağın yanına yumuşak bir ses tonu ile yaklaşmaya çalıştım. Biraz sakinleşti. Hem fotoğrafını çekiyor hem de konuşuyordum. Ürkütmemek için yanına fazla yaklaşmadım. Fotoğraflarını çektikten sonra, ’Seni bırakıyoruz’ dedim. Bu sırada, bacaklarımızın arasından geçip, gitti" diye konuştu.
Bu olaydan üç gün sonra kümese bir yavru karakulağın daha geldiğini anlatan Şahbaz, "İlk kez bu kadar yakından bir karakulağı gördüm. Bugün gelen, daha önce gelen değil. O biraz daha büyük ve yırtıcı idi" dedi. Şahbaz, içmesi için su hazırlarken yavru karakulak bir yolunu bulup kümesin çatısındaki tel örgülerin arasından çıkıp, vadinin içersinde gözden kaybolduğunu da anlattı.
BİYOLOG DOĞRULADI
Hacettepe Üniversitesi’nde, yaban hayatı üzerine doktora çalışmalarını sürdüren Biyolog Yasin İlemin, çiftlik sahibi Şahbaz ve daha sonra DHA muhabiri tarafından çekilen görüntüleri inceledikten sonra yaptığı açıklamada, her iki hayvanın da nesli tükenmekte olan karakulak familyasının bireylerinden olduğun doğruladı. Datça yarımadasında bir süredir karakulaklar üzerine araştırma çalışmaları yaptığını hatırlatan İlemin, "Daha önce foto kapanlarımıza birkaç tane karakulak takılmıştı. Ancak ilk kez karakulakların, bölgede yerleşim yerlerine bu kadar yakınlaşmasına tanık oluyorum" dedi.
YANGINDAN KAÇMIŞ OLABİLİRLER
Son yıllarda yapılan çalışmalar ile Muğla, Antalya (Düzlerçamı) ve İzmir illerinde karakulakların varlığının belgelendiğine dikkat çeken İlemin, "Özellikle Muğla’nın Datça İlçesi’nin topografya özellikleri nedeni ile nispeten korunaklı kalmış maki, frigana ve kızılçam habitatlarında karakulakların yoğun olarak yaşadığı, 2007 yılından bu yana tarafımdan yapılan çalışmalar ile tespit edilmiştir. Datça Yarımadası karakulak türü dışında sahip olduğu flora ve fauna zenginliği açısından ülkemizdeki ender alanlardan biri. İlk fotoğrafta görülen birey genç bir anne diğeri ise 6-7 aylık olduğunu sandığım bir karakulak. Geçen hafta Sındı Köyü civarında çıkan orman yangını sırasında tahrip olan alanlardan gelmiş olabilirler. Doğal habitatında keklik, yaban tavşanı ve yaban domuzu yavruları ile beslenen karakulaklar habitatlarının tahribi sonucu doğal alanlarındaki besinleri yok oluyor ve yerleşim yerlerine yaklaşmak zorunda kalıyor. Datça Yarımada’sında karakulak popülasyonun azalmasının en büyük sonuçlarından biri ise yaban domuzlarının sayısının hızla artması, bunun sonucu olarak yaban domuzları bölgede ziraat alanlarına zarar veriyor" diye konuştu.
Plansız kentleşme tehdit ediyor
Karakulak (Caracal caracal) türü Afrika, Orta Asya ve Arap Yarımadası’nda yayılış gösteren bir tür olup, boyutları 60-92 cm ile 6-19 kg arasında değişebilmektedir. Ülkemizde, Akdeniz bölgesi özellikle Toros Dağları’nın alçak kesimleri ve Ege bölgesinde yayılış göstermektedir. Diğer büyük memeliler gibi Anadolu’daki ekolojik denge açısından büyük öneme sahip olan karakulaklar özellikle Akdeniz ve Ege bölgesindeki kaçak avcılık, plansız kentleşme ve turizm, doğal olmayan orman yangınları nedeniyle her geçen gün mevcut habitatını kaybetmekte ve popülasyonu giderek azalmakta.
