Bunaltan sıcaklar ve yükselen tansiyon kalbi zorlayabilir ama alınacak ufak önlemlerle sıcakların kalp üzerindeki olumsuz etkilerini azaltabilirsiniz.
Amerikan Hastanesi’nden Dr. Tolga Özyiğit özellikle sıvı kaybına karşı uyarıyor “Sadece solununmla bile günde 50 cc sıvı kaybediyoruz. En önemli tehlike sıvı kaybı. Kaybettiğiniz sıvıyı geri almazsanın kalbiniz zorlanır. Günde 2.5 litre su için” diyor.
İnsan vücudu kaç dereceden sonra etkileniyor?
Özellikle 27 dereceden sonra rahatsızlıklar artmaya başlıyor, 30 derecenin üstünde ise kriz ve inmelerde daha fazla artış gözleniyor. Isı arttıkça rahatsızlıkların artması t ansiyonun yükselmesiyle ilgili. Bir de sıcaktan kaynaklanan dolaylı etkiler var; sıvı kaybına bağlı. Vücut sıvı kaybettiği için vücudun dengesizlikleri krize çok daha fazla açık. Şeker hastalıklarda da kalp ve damar rahatsızlığına meyilli olabiliyor. Sıvı kaybının artışı, tansiyondaki dalgalanmalar, vücudun normal giden düzenini bozuyor.
Bu yüzden yazın insanlar hareketlerini kısıtlamalı mı, nasıl hareket etmeli? Spor, yürüyüş, fiziksel aktiviteleri nasıl düzenlemeli...
Özellikle yaşlı, şeker hastası, kalp rahatsızlığı olduğu bilinen insanların sıcak havalarda dışarı çıkmaması lazım. Dışarı çıkacaksa sabah erken ya da akşam saatlerinde çıkmalı. Bir de hasta olabileceğinin farkında olmadan risk altında olan insanlar var. Bu büyük bir populasyonu kapsıyor. Sigara içen, orta yaşta bir erkeğin sıcak altında aşırı spor yapması tehlikeli. Plajda yapılan spor faaliyetleri zaten sıcaktan dolayı sıvı kaybeden vücudun sıvı kaybını arttırıyor. Sadece spor değil alkol alımı sıcak havalarda son derece zararlı. Çünkü alkolün bir de idrar söktürücü özelliği olduğu için tansiyondaki dengesizlikleri daha da artırıyor. Güneşin altında oturuyorsunuz, alkol alıyorsunuz... Bunun sonucunda bir kalp krizi ya da inme işten bile değil.
Yaz akşamları rakı içilir yanında kavun, peynir... Bunları unutsun mu akşamcılar? Kalp hastaları için çok ılımlı dozlarda, iyi kolesterolü arttırıcı olduğunu bildiğimiz kırmızı şarabı zaman zaman tavsiye edebiliyoruz. Haftanın birkaç günü bir kadeh içildiğinde iyi kolesterolü artırıcı etkisi var. O yüzden bazen önerilebilir.
Tatilde gönül rahatlığıyla yüzebilirsiniz ama güneşin en kızgın olduğu saatte değil
Yüzmenin dozu nasıl olmalı?
Yüzme aerobik bir spordur. Aerobik sporları ileri derecede kalp yetersizliği olmayan hastalarda öneriyoruz. Aynı yürüme gibi, yürümenin alternatifi olabilecek nadir sporlardan bir tanesi. Zaten genelde üç spor önerilebilir. Bisiklet binebilen için bisiklet, yüzme, yürüyüş kardeologlar arasında en çok tavsiye edilen spor çeşitleridir. Yüzmenin sağlıksız olduğunu söylemek mümkün değil. Dozu ise kişiye göre değişebilir. Burada önemli olan şey kişinin kişisel kondisyonudur. Siz çok antrenmansızsanız 20 dakika yüzdüğünüzde nabzınız 200’e çıkarsa kendinizi riske atmış olusunuz. O yüzden kişi kendini zorlamadan spor derecesini yavaş yavaş artırarak yapmalı. Ama güneşin altında değil. Denize sabah erken saatlerde ya da güneş çekildikten sonra akşamüstü saatlerinde girilmeli.
Bazı giysi ya da ayakkabıların kan dolaşımını dolayısıyla kalbi etkilediği doğru mu? Isı alışverişini engelleyecek kıyafetler olmamalı. Eğer vücut ısısının dış ısıyla alışverişini engellerseniz sakıncalı. Isıyı yükseltecek kıyafetler, sıkı olamayan giysiler önerilir. Ayakkabılar için de geçerli.
Yaz aylarında günde en az ne kadar su içmeliyiz? En az 2.5 litre sıvı tüketmemiz lazım. Daha fazla da olabilir, sizin fiziksel aktivitenizle ilgili olarak değişir. Normal bir insan idrar yapmasa bile sadece solunumla en az 500 cc sıvı kaybeder. Bir de ter ve idrarla ne kadar çok sıvı kaybettiğinizi düşünürseniz bunu geri almak zorundasınız. 2.5 litre sıvı almalısınız. Sıvıdan kastım su ve meyve suyu.
Klimalara çok güvenmeyin ısı farkından uzak durun
Yiyecekler her zamanki gibi hafif mi olmalı, özel bir öneriniz var mı? Hafif ve sindirimi kolay olmalı. Bol lifli Akdeniz mutfağına yakın sebze meyve. Meyvelerin hepsi iyi. Hiçbirini diğerinden ayırmıyoruz.
Klimalar konusunda nasıl davranılmalı, sıcak soğuk farkı kalbi etkiler mi?
Dışarısı sıcak diye içerisinin ısısı, olması gerektiğinden çok fazla düşürülürse kalp üzerinde etkisi olmaz ama genel vücut sağlığı için iyi değil. Vücuttaki ısı farklılıkları damarların genişleyip daralmasıyla bir refleks olarak kendini gösterir. diyelim siz saunaya girdiğinizde dışları çıktığınızda başınız döner o hem ısı farkından hem de sıvı kaybından olur. Çok sıcak havda suya birden daldığınız zaman ölümler gözükebilir. bu ani kalp durmalarına neden olabilir. Sıcak havada güneşlenirken vücudunuzu hiç suya alıştırmadan birden atlarsanız şok etkisi yaratıp kalbin aniden durmasına neden olur. bununla ilgili ani ölümler de vardır. vücudun ısı farklılıklarına yavaş yavaş alıştırılması lazım, ani ısı değişiklikleri vücutta stres yaratır bu da kalp hastaları için iyi değil.
Kolesterol ilaçları sayesinde stende gerek kalmadan damarlar açılabilir
Kalp sağlığı teknolojilerinde yeni gelişmeler var mı?
Her geçen gün bir yenilik oluyor. Özellikle 2000’li yıllardan sonra ilaç sektöründe kalp krizi riskini azaltan çok ciddi ilaçları oldu. Bu ilaçları kullanan insanlar kullanmayanlara göre daha uzun yaşadılar, araştırmalar bunu gösterdi.
Hangi ilaçlar?
Mesela kolesterol düşürücü ilaçlar; kolesterolü düşürmese dahi veya insanların kolesterol seviyesi normal olsa dahi bu ilaçları kullanan insanların kullanmayanlara göre daha az kalp krizi geçirdiği, bu nedenle daha az öldüğü görüldü. Bu çok ciddi bir gelişme. Aynı zamanda tansiyon ilaçları olarak çıkan ilaçların bir kısmının da kalp krizi riskini azaltıyor. Daha ileri teknolojideki kan sulandırıcıların geliştirilmiş olması insanların kalp krizi geçirme riskini düşürüyor. İlaçlar ihmal edilmemeli, bu toplum sağlığını ilgilendirir. Stendi bir kişiye takarsınız ama ilacı onlarca kişiye verirseniz. İlaç sektöründeki gelişmeleri yabana atmamak lazım.
Tıkanmış bir damarı stend kullanmadan açmak mümkün mü? Tabii ki özellikle kolesterol ilaçlarıyla bu mümkün.
Kolesterol ilaçlarının da yan etkilerinden söz ediliyor. Kolesterolün çok düşmesinin kansere sebep olduğu iddia ediliyor...
Bizim donelerimiz bilimsel yayınlardır. Kendi çıkardığınız sonuçları bir gerçekmiş gibi sunarsanız hurafeler doğar. Yüzlerce hastaya ilaç verirsiniz bir kişide yan etkisi olur. Onu genele yayarsanız bu gerçek olmaz, kişisel kanı olur. Tıpta kişisel kanılarla tedavi olmaz. Şimdiye kadar kolesterol seviyesini çok düşürmenin hiçbir yan etkisi görülmemiştir. İddia edilmiştir ancak kanıtlanamamıştır. Bu ilaçların kanseri azalttığıyla ilgili elimizde çok ciddi kanıtlanmış veriler var. Bunlar ilerleyen zamanlarda çıkacak. Özellikle prostat ve kolon kanseri için... Demek ki kolesterol düşüklüğü korkulacak bir şey değil. Ama hangi hastaların kolesterolünü düşürmeniz gerektiğini de bilmeniz lazım. Biz herkesin kolesterolünü alalım da sıfıra indirelim diye bir şey yok. Kolesterol ilaçlarıyla damarların açıldığı çok net bir şekilde gözlendi.
Duran kalpleri çalıştıran kalp pili ritm bozukluğunu da tedavi ediyor
Kalp pili 15 gün önce ölen bir hastayı 25 dakika sonra canlandırdı... Bu kadar etkili mi kalp pili?
Evet... Eskiden sadece kalp durmaları için pil takarken artık ritm bozukluğu tedavisi için bile veya kalp yetersizliği için bile pil kullanır hale geldik. Çünkü kalp yetersizliği bugün çok önemli olan bir tedavi yöntemi. Artık kalp krizi geçiren insanları kurtardıktan sonra bir kısmı kalp yetersizliğiyle yaşamak zorunda kalıyor. Eskiden insanlar kalp yetersizliğine yakalanabilecek yaşa kadar yaşamıyordu. Yaş ilerledikçe kalp yetersizliği arttı. Pil tedavisi onlar için bir umut oldu.
Nasıl oluyor?
Kalbin içine toplar damar yoluyla kalbin içine elektrotlar, yani bir takım teller yerleştiriyoruz ve kalbin kasılmasını daha senkron bir hale getiriyoruz. Her kalp yetersizliği için değil ama uygun olan hastalarda son derece faydalı. Ritm bozukluğu tedavisi için de kullanılır hale geldi. Kalp yetersizliği olan hastalarda tek umuttur. Kalp nakli de var ama organ bağışı sorunu var... Bir de kalbin içindeki elektriksel ağ haritalanıyor ve bu ağ bilgisayarda görebiliyoruz elektriksel yapısıyla ilgili anormalliği o haritada tespit edip sorun olan bölgeyi yakma yöntemiyle o bölgedeki sorunu çözebiliyoruz. Böylece birçok ritm bozukluğu tedavi edilebilir duruma geldi. Bu da çok ciddi bir gelişme...
Kalbin elektriksel yapısı neden bozulur?
Doğuştan veya sonradan... Tabi bunda birçok etki var. Kalp krizi geçirmesi ritm bozukluğu ihtimalini artırır. Tedavi edilmeyen yüksek tansiyon, kalple ilgili anatomiyi bozacak durumlar ritm bozukluğuna neden olur. Bir de kalbin kendisiyle ilgili olmayan fakat vücudun genel işleyişiyle ilgili sorunlardan olabilir. Mesela aşırı yorgunluk, sıvı kaybı, troid hastalıkları, kadınlar için ciddi bir problem kansızlık olabilir. Onun dışında kanın içindeki tuz dengesinin bozulması olabilir.
Yaza özel kalbi koruyan öneriler
Spor için yüzme, yürüyüş, bisiklete binme gibi aerobik kökenli egzersizleri tercih edin.
Günde en az 2.5 litre su için.
Dışarı çıkmak için sabah ya da akşamsütü saatlerini tercih edin.
Bol meyve ve sebze yiyin.
Alkollü içki içmeyin. Özellikle güneşin altında içilen alkol çok zararlı. Haftada 2 ya da 3 defa bir kadeh kırmızı şarap içebilirsiniz.
Klimaların derecesini dışarıya göre çok farklı ayarlamayın. Isı farkı kalbe zararlıdır.
http://www.kenthaber.com/ |