Vişne suyu ilaç mı?
METİN Münir, Milliyet’teki köşesinde, Hürriyet’in “Kireçlenmeye karşı vişne suyu” haberini eleştirdi. Münir, “Çoktan beri gördüğüm en dandik haber” diye nitelediği haber için özetle şunları söylüyordu:
“Yaptığım küçük bir araştırma şu gerçekleri ortaya çıkardı: Vişne suyunun kireçlenmeye iyi geldiği iddiası Amerikan Kiraz Pazarlama Enstitüsü tarafından ortaya atıldı. Hürriyet’in yazdıklarına benzer iddialarda bulundular. Ama bu iddiaları kanıtlayacak klinik araştırma gösteremediler. Daha doğrusu, gösterdikleri araştırmaların hemen hepsi kendileri tarafından yaptırıldığı için bilimsel inanılırlıktan yoksundu. Ama reklama devam ettiler.
Bunun üzerine Ekim 2005’te Amerikan Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) 29 vişne ve pazarlama şirketine uyarı mektubu yolladı. FDA devreye girdi, çünkü vişnenin bazı hastalıklara iyi geldiğini söylemek onu ilaç sınıfına sokmaktır.”
11 Haziran’da yayınlanan “vişne suyu” haberini, Hürriyet Roma Temsilcisi Reha Erus yazmıştı. Erus’a, Münir’in eleştirisini sordum. O da haberini savundu; geniş bir okuyucu ve izleyici kitlesi olduğu için İtalya’da yayınlanan sağlık haberlerini dikkatle taradığını vurguladı. Erus, “Kireçlenmeye karşı vişne suyu” haberinin öyküsünü şöyle özetledi:
“Vişne suyu haberi ilk olarak Di Piu adlı haftalık kadın dergisinde çıktı. İlginç buldum. Çünkü Türkiye özellikle yaz aylarında vişne suyu tüketen ülkeler arasında birinci sırayı alıyor. Sonra İtalya’nın en saygın ekonomi gazetesi ‘İl Sole 24 Ore’nin sağlık sayfasında aynı haberin ayrıntılarına rastladım. 31 Mayıs’ta çıkan ve Silvia Soligon imzasını taşıyan haberde vişne suyunun kireçlenme ve ağrılarına iyi geldiği yazılmıştı. Bu konuda ABD’deki Portland Üniversitesi’nde yapılan araştırmanın San Francisco’da bulunan Amerikan Spor Hekimliği Koleji’nde düzenlenen konferansta gündeme getirildiği belirtiliyordu. Bu haberi de görünce tercüme ederek Hürriyet’e geçtim.
Vişnenin efektif bir ilaç olmadığı doğru; ancak faydalı bitkiler arasında olduğu da kanıtlanmış durumda. Tıpkı soğan, sarmısak, badem, domates, kırmızı biber, ada çayı, bin derde deva brokoli, avokado gibi. Hürriyet okurlarını bilgilendirmek için vişne suyu ile ilgili haberi yazdım.”
Reha Erus, sözünü ettiği İtalyan dergi ve gazetesindeki haberleri de gönderdi. Ancak haberin orijinalini görebilmek için araştırmanın ABD’de yapılmış olduğundan hareketle oradaki kaynakları taradım. Evet, yeni yapılmış böyle bir araştırma vardı. Oregon Üniversitesi’nden Kerry Kuehl, araştırmasını Spor
Hekimliği Konferansı’na sunmuş ve hemen ardından 30 Mayıs’ta birçok internet sitesinde yayınlanmıştı araştırmanın haberi. (http://choosecherries.com/Uploads/Documents/8588632732022580808.pdf) Hatta çoğu sitede Amerikan Kiraz Pazarlama Enstitüsü’nün web sayfası kaynak gösteriliyordu. |
