Kahvenin azı karar çoğu zarar
Ünlü romancı Balzac’ın, günde 50 fincan kahve içtiği anlatılır. Beslenme uzmanları bu kadar değil ama günde 2-3 fincan kahve içmeyi güvenli buluyor, tavsiye ediyor. Siz de güne ilk iş kahve içerek başlayanlardan mısınız? Türkiye’de bu alışkanlık hızla yayılıyor. Sabah kahvaltı yapmadan önce içenler bile var. Bir çay ülkesi olan Türkiye’de kahvenin farklı ürünlerle çeşitlenen pazarının büyüdüğü ve tüketiminin arttığı bir gerçek. Türkiye’de patronlar da uzun saatler çalışıyor, çok az uyuyorlar. Gün boyu birbiri ardını çay ve kahve içiyorlar. Peki, çokça tüketilen, alışkanlık haline gelen kahvenin faydası nedir? Zararı var mıdır? Kahvenin içinde kafein, lif, antioksidan maddeler ve bazı mineraller bulunuyor. Bir fincan hazır kahve 50-70mg arasında kafein içeriyor. Gün içerisindeki beslenme bazı gazlı içecekler, çay, çikolata gibi farklı kafein kaynakları da olduğu için günde 2-3 fincan kahve içmenin güvenli ve yeterli olduğu ifade ediliyor.
Beslenme ve Diyet Uzmanı Simge Çıtak’a göre kahveyle ilgili yapılan çalışmalar, kahvenin zihinsel ve fiziksel performansı arttırdığını kanıtlıyor. Kahvenin bu canlandırıcı etkisi yorgunluk çöktüğü anlarda ya da sabah saatlerinde canlanmanıza, daha dinç hissetmenize ve daha rahat konsantre olmanıza yardımcı oluyor. Yine Çıtak’ın aktardığına göre yapılan bir araştırmada kahvaltı ile öğle arasında içilen bir fincan kahvenin mutluluğu arttırıcı etki gösterdiği açıklandı.
Çıtak’ın bir de önerisi var: “Kafeinin size uygun olan miktarını aştığınızda vücudunuzda rahatsızlıkları hisseder ve kahve içmeyi bırakırsınız. Eğer hayatınızda başka bir kafein kaynağı yoksa 4-5 fincana kadar genelde bir rahatsızlık hissedilmez ama genel olarak kahvenin 2-3 fincan ve şekersiz içilmesini öneriyorum. Kahve, sade içildiğinde vücudunu canlandırırken ekstra kalori vermeyen bir içecek.”
Yine İtalya’daki Milano Üniversitesi’nden bilim adamlarının yaptığı bir araştırmaya göre günde 3 fincan kahve içmenin karaciğer kanseri riskini yüzde 50’ye kadar azaltabileceğini gösterdi. Araştırmada ayrıca kahvenin siroz riskini de azaltabileceği görüldü. ABD’de yapılan bir araştırma ise çok içilen kahvenin zararlı olduğunu ortaya koydu. Bu araştırmaya göre haftada 28 fincan’dan çok kahve içilmesi önerilmiyor.
Hazır granül kahve içiyoruz
Peki, Türkiye’nin kahve profilini çıkarsaydık eğer sade mi şekerli mi yoksa şekersiz kahve mi olurdu? Türkiye kahvesini nasıl içiyor? Kaç fincan kahve içiyor? Türk tüketicisi kahvesini nasıl ve nerede içiyor? Bu soruların yanıtı Hitay Yatırım Holding firmalarından online araştırma şirketi DORinsight’ın 18 yaş üstü, Türkiye temsili ABC1C2DE sosyo-ekonomik statüye sahip, 296 kişinin katılımıyla gerçekleştirdiği ‘Hazır Kahve İçme Alışkanlıkları Araştırması’ da yer alıyor. Araştırmaya göre Türkiye’de hazır kahve tüketenlerin yüzde 84’ü hem evde hem de dışarıda hazır kahve içiyor. Geriye kalan kesimin yüzde 5’i ise sadece dışarı çıktıklarında hazır kahve tüketmeyi tercih ediyor. Yüzde 11’lik kesim ise sadece evde hazır kahve tüketiyor. Bu verilere göre hazır kahve tüketiminin bir alışkanlık haline geldiğini görülüyor. Peki en çok hangi kahveyi içiyoruz? DORinsight’ın araştırma sonuçlarına göre hem genellikle tüketilen kahve çeşitlerinde hem de en sık tüketilen kahve çeşitlerinde öne çıkan kahve segmenti, ‘hazır granül kahve.’ Hedef kitlenin genellikle ‘hazır granül kahve’ tüketme oranı yüzde 84 olurken, ‘hazır granül kahve’nin sıklıkla tüketilme oranı yüzde 43 ve bu oranla hazır granül kahve, ‘Türk kahvesini’ geride bırakıyor.
Türk kahvesi ikinci sırada en çok tüketilen kahve çeşidi. Sıklıkla ‘Türk kahvesi’ tükettiğini belirten yüzde 31’lik tiryaki olan kesimin neredeyse tamamı evde de dışarıda da bu kahve çeşidini tercih ediyor. Buna göre ‘Türk kahvesi’ içimi ev dışına taşınmış durumda. Türk kahvesini sıklıkla tecih etme oranı kadınlarda ve 45 yaş üstünde yüzde 36’ya yükseliyor. Yine araştırma sonuçlarına göre görüşülen kitlenin yüzde 60’ının evinde ‘Türk kahvesi makinesi”, yüzde 36’sının evinde ‘hazır/filtre kahve’ makinesi, yüzde 20’sinin evinde ise ‘Espresso/Cappuccino’ makinesi var.
Haftada ortalama 4-5 kez ev dışında hazır kahve tüketilirken, evde hemen her gün hazır kahve tüketiliyor. Özellikle hafta içi günün hemen her saatinde kahve tüketiminin yaygın olduğu görülürken, bu durum farklı yaş gruplarına göre zaman zaman değişebiliyor. 18-24 yaş için en yoğun kahve içilen zaman dilimi akşam saatleri. Hafta sonu ise kahvenin biraz daha geç saatlerde tüketildiği görülürken, özellikle öğleden sonra saat 14:00 ve sonrası kahve tüketimi yoğunlaşıyor.
Kahveyi sırasıyla evde dinlenirken keyif kahvesi olarak, arkadaşlarla sohbette, çalışma ortamında ve bilgisayar karşısında içiyoruz. Yine araştırmaya göre görüşülen kitlenin yüzde 77’si kahve içmenin Türkiye’de giderek arttığını düşünüyor. ‘Kahve içimi ile ilgili özel alışkanlıklarım vardır’ diyen kişi sayısı ise 162.
‘Siz kahve içerken zihniniz canlanır’
Kafeinin dolaşımı hızlandıran etkisi var. Peki, biz kahve içerken vücudumuzda neler oluyor? Simge Çıtak bunu şöyle anlatıyor: “Uyanık olduğumuz her saat adenozin aktivitesi de giderek artar. Kafein, adenozin reseptörlerine bağlanarak, bu etkinin önüne geçer ve zihni canlı tutar. Beynin daha aktif çalışmasına yardımcı olur. Ayrıca kemiklerden küçük bir miktar kalsiyumun dolaşıma verilerek kaslar tarafından kullanılması sağlar.”
‘Kahve bırakma tanısı’ literatüre girdi
Kahvenin etken maaddesi kafein ile ilglil ilgi çekici bir gelişme var. İngiltere’nin ünlü gazetesi The Guardian’daki bir makaleye göre; gün boyunca ihtiyaç duyduğumuz enerjiyi veren kafein, mayıs ayında yayınlanan ruh sağlığı ile ilgili kaynak sayılan yayımda ruh hastalıklarıyla ilgili iki resmi tanının temeli olarak gösterildi ve aynı yayımda üçüncüsü ile ilgili araştırmaların da devam ettiği belirtildi. İlginç bir anektod ile bitirelim. Yazılanlara göre, Balzac’ın günde 50 fincan kahve içtiği tahmin ediliyor.
Isı bantları kasları rahatlatıyor
Kas problemleri; evde veya işteki günlük aktiviteler sırasında ağrı biçimde ortaya çıkabiliyor. Sandalyede uygunsuz şekilde oturma, yanlış şekilde eğilme, uzun süre oturma gibi sebepler hareket kabiliyetini kısıtlayarak hayat kalisini olumsuz yönde etkiliyor. Kasların rahatlaması için kullanılan yöntemlerin başında ısı bandı kullanmak geliyor. Son olarak GlaxoSmithKline şirketi (GSK), bölgesel kas problemleri için ilaç içermeyen Panaheat Isı Bandı ürününü piyasaya çıkardı. Panaheat Isı Bandı’nın uygulanmasıyla kan akışı hızlanıyor.Kas problemlerinde rahatlama meydana geliyor.
Dünyada kahve pazarı
2. ürün
Dünyada petrolden sonra ticaret hacmi en yüksek olan ürün
1.6 milyar fincan
Her gün dünyada tüketilen kahve miktarı.
%34
Dünya kahve üretiminde en büyük kahve üreticisi olan Brezilya’nın payı. Brezilya’yı %14 ile Vietnam, %7 ile Colombia takip ediyor.
6.2 milyon ton
2011’de ihraç edilen miktar
9.1 milyon ton
2019’da beklenen kahve tüketimi
%54
Dünya sıcak içeçek pazarında kahve çeşitlerinin payı
10 KG
Avrupa’da kişi başı yıllık ortalama kahve tüketimi
Türkiye’de kahve pazarı
500 milyon TL
Türkiye kahve pazarının hacmi.
%66
Türkiye’de satılan poşet kahvelerin payı.
%44
Türkiye’de satılan cam kavonozlardaki kahvelerin payı.
280 MG
Günde ortalama iki fincan kahveye tekabül eden kafein miktarı. |
