Bu yıl tarım desteklerine bütçeden 5.6 milyar TL ayrıldı. (Bütçe harcamalarının toplamı 286 milyar TL. Personele ayırılan para 71 milyar TL. Faize ayırılan para 56 milyar TL.
Tarım desteğinin amacı üretimi artırmaktır. 2010’da tarım desteğine ayrılan para faize ayrılan paranın onda biri, personele ayırılan paranın 12’de biri dolayında.) Tarım desteğinin amacı:
1) Çiftçi üretime geçmeden, çiftçiyi özendirmek ve yönlendirmek,
2) Tarımda istenilen tür üretimi ve istenilen ürünleri teşvik etmek,
3) Maliyetteki çarpıklıkları giderip tarımda dünya maliyetlerinde üretime imkân vermektir.
Bizde tarım üreticisi, üretime başlamadan devletin ne destek vereceğini bilerek yola çıkamaz. Destek yola çıktıktan sonra açıklanır. Destekler 2010’un ilk yarısında ödenecek.
Ürün destekleri önemli
Tarım yazılarıyla bizleri aydınlatan Ali Ekber Yıldırım’dan öğrendiğime göre, bu yıl sadece ve sadece pamuk ürününde hükümet ekimden önce desteğin ne olacağını açıkladı. Buğday ve mısırda ürün piyasaya çıktıktan, TMO ürün alımına başladıktan sonra destekler açıklandı. Başta yağlı tohumlar olmak üzere diğer ürünlerde desteğin ne olacağını üretici ürün elden çıktıktan sonra öğrenebilecek.
Alan bazlı tarım destekleri, üreticinin toprak büyüklüğüne göre ödeniyor.
Örneğin, farklı ürünlerde dönüm başına 2.0 -5.5 TL mazot desteği, 3.0-5.5 TL kimyevi gübre desteği veriliyor.
Adıyaman, Batman, Bitlis Burdur, Diyarbakır, Hatay, Mardin, Muş ve Trabzon’da tarlasına tütün yerine başka ürün ekeceklere dönüm başına 120 TL ödeniyor. Organik tarım yapanlar dönüm başına 20 TL destek alıyor.
Ürün bazlı destekten 16 ürün yararlanıyor. Bu ürünlerde üretici, ürününün satış belgesini gösterdiğinde (üretici ürününü kaça satarsa satsın) kilo başına belli bir destek ödemesi yapılıyor.
2009 yılı ürünlerinde sertifikalı pamuk üreten kilo başına 42 Kr, ayçiçeği üreten 35 Kr, sertifikalı soya fasulyesi üreten 27.7 Kr, buğday üreten 5 Kr, mısır üreten 4 Kr, çeltik üreten 10 Kr, zeytinyağı üreten 25 Kr, nohut, mercimek, kuru fasulye üreten 10 Kr, yaş çay üreten 11.5 Kr destek primi alacak.
Hedef: Talebi olanı üretmek
Hayvancılık için de 2009 yılı destekleri 2 grupta toplanıyor: (1) Toprak büyüklüğüne göre yem destekleri (2) Hayvan başı ödeme.
Yonca yetiştireceklere dönüm başı 70-115 TL, silajlık mısır yetiştirenlere 30-45 TL, yapay çayır-mera oluşturana 75 TL ödeniyor.
Hayvan başı ödeme, hastalıktan ari sığırda 300 TL, mandada 250 TL, koyun ve keçide 10 TL olarak belirlendi. Arıcılara kovan başı 6 TL, çipura ve levrek üretenlere kilo başına 85 Kr, inek sütü üretenlere 4 Kr, koyun sütü üretenlere 10 Kr prim ödenecek.
Sertifikalı tohum ile bitki üretenlere dönüm başına 5-20 TL, fidan üretenlere dönüm başı 50-300 TL, tohum üretenlere kilo başı 10 Kr-120 Kr destek veriliyor.
Bütün bunlar ne netice veriyor? Önemli olan netice: Tarım üretimi artıyor mu? İçeride ve dışarıda talebi olan ürünler mi yetiştiriyoruz? Çiftçi emeğinin karşılığını alabiliyor mu? Mutlu mu? Bu soruların cevabı evet ise, tarımdaki teşvik politikası başarılı demektir.
Güngör Uras
http://www.milliyet.com.tr/ |
