Yemek kültürü ve pişirme yöntemlerine dair çok şey yazılıp çiziliyor. Ama günümüz kadınının beslenme alışkanlıklarına dair bugüne kadar hiçbir çalışma yapılmadı. Beslenme uzmanları ve hekimler bu konuda hep gözlemlerine dayanarak bir şeyler söyledi. Nihayet birileri çıktı ve bir anket çalışması yaptı.

Fransız Tefal markası, şehirli kadınlara yemek pişirme ve sağlıklı beslenme hakkındaki tutum ve alışkanlıklarını sordu. Ortaya uzmanları da şaşırtan ilginç sonuçlar çıktı. Geçtiğimiz hafta başında İstanbul'da yapılan ve Prof. Dr. Osman Müftüoğlu, Prof. Dr. Hasan İnsel, Dr. Evren Altınel ile diyetisyen Nilüfer İnceiş'in katıldığı toplantıda bu anketin sonuçları değerlendirildi. Osman Müftüoğlu söz konusu çalışmayı önemsediğini söylüyor. Çünkü beslenme alışkanlıkları toplumun psikolojik ve sosyolojik yapısını derinden etkiliyor. Obezite, kanser, depresyon gibi birçok sorunun temel nedeni beslenme bozuklukları. Bu sebeple toplumun beslenme eğilimlerinin ne yönde olduğunu bilmek uzmanlar için çok önemli.

Anket, İstanbul, Bursa, İzmir, Ankara, Konya, Adana, Antalya, Samsun, Zonguldak, Erzurum ve Diyarbakır gibi Türkiye'nin demografik yapısını yansıtan 11 ilde yapılmış. Sorulara cevap veren kadınların yüzde 73'ü yemek pişirmeyi sevdiğini söylemiş. Yüzde 27'si de sevmiyor. Bunu Dr. Evren Altınel, "Türk kadını stresini mutfakta atıyor." şeklinde yorumluyor. Müftüoğlu da yemek masasını sadece bedeni besleyen bir yer değil, aynı zamanda duyguların beslendiği, ailenin bir araya geldiği kutsal bir alan olarak değerlendiriyor. Toplantıda, kadınların bu kadar çok yemek yapmayı severken küçük ve kullanışsız mutfaklara mahkûm edilmesinin anlamsızlığı dile getirildi ve "Tefal bu araştırmayı müteahhitlere de göndersin." kararı alındı.

"En çok kiminle yemek yemeyi seversiniz?" sorusuna çoğunluk "Ailemle" cevabını vermiş (yüzde 78'i). Eşiyle baş başa yemek yemeyi sevenlerin oranı yalnızca yüzde 9. Araştırmanın dikkat çeken bir başka sonucu ise iş arkadaşıyla yemek yemeyi sevdiğini söyleyenlerin oranının yüzde 1 olması. Görünen o ki Türk kadını iş arkadaşlarıyla yemek yemeyi pek tercih etmiyor. Onlar için yemek oldukça ailevi bir faaliyet.

Kuru fasulye ve nohutu unutuyor, soğanı öldürüyoruz

Araştırmada kadınlara baklagilleri ne sıklıkla tükettikleri de sorulmuş. 'Haftada bir kez' diyenlerin oranı yüzde 33, 'haftada birden daha seyrek' diyenlerin oranı ise yüzde 18. Bu sonucu üzüntüyle karşılayan Prof. İnsel, baklagillerin az tüketilmesinin olumsuz sonuçlarının olduğunu söylüyor. Mesela obezitenin nedenlerinden biri bu.

Baklagiller son derece besleyici, lif-posa oranı yüksek, doyurucu etkiye sahip besinler. Buna rağmen kilo yapıcı etkileri zayıf. Hatta kuru fasulyenin içinde bulunan PHASE 2 maddesi kilo almayı engelliyor. Fransa'da bunu tablet halinde satıyorlar. Müftüoğlu böyle giderse ülkemizde de bu maddeyi hap halinde almaya başlayacağımızı vurguluyor. Zayıflatıcı etkisinin yanında özellikle renkli fasulyenin (barbunya) antioksidan özelliği var. Sıklıkla tüketilmesi gerekiyor. Uzmanların önerisi haftada 5 gün! Salatalarda bile baklagiller kullanılabilir. Yeşil mercimekli semiz otu salatası gibi. Önceden haşladığınız baklagilleri buzluğa koyarsanız sonra kullanabilirsiniz. Peki neden daha az baklagiller tüketiyoruz? Müftüoğlu, ekonomik refahın artması ile fakirin eti olarak gösterilen mercimeğin nohutun ve kuru fasulyenin küçümsenmeye başlandığını söylüyor. Diyetisyen İnceiş'e göre çalışan kadın baklagiller pişirmekle uğraşmak istemiyor.

Baklagillerin aksine ülkemizde sebze ve meyve tüketimi oldukça yüksek. Türk kadını her gün sebze ve meyve tükettiğini söylüyor. Ama sebzeleri pişirme şekli uzmanlara göre yanlış. Müftüoğlu, sebzeyi hırpalayarak pişirdiğimizi söylüyor. Yemek tariflerinden bile belli; soğanı öldürüyor, fasulyeyi kırıyoruz. Hâlbuki sebzeyi uzun süre pişirmemek gerekiyor. Haşlamak veya buğulamak yani az pişirmek daha sağlıklı.

***

Karadeniz'de sebze, Ege'de hamur işi...

Türkiye'de hâlâ en çok tencere yemeği yapılıyor. Kadınların verdiği cevaplara bakılırsa ülkemizde en az ızgara ve fırında pişirme yöntemleri kullanılıyor.

Türk hanımları için en lezzetli yemek pişirme yöntemi kızartma.

Akdenizli kadınların yüzde 52'si kızartma yöntemini daha lezzetli buluyor. Zaten anket sonuçlarına göre kızartmayı en çok Akdenizli kadınlar yapıyor. Kavurma yöntemini ise Doğu ve Güneydoğulular tercih ediyor.

Karadenizliler en çok sebze yemeklerini lezzetli buluyor. Buğulama yöntemini en çok tercih edenler de Karadenizliler. Hamsi buğulamayı çok sevdiklerinden olsa gerek.

www.zaman.com.tr