Alüminyum folyo, yiyeceklerin saklanması ve pişirilmesinde mutfağımızın vazgeçilmezidir. Ateşe dayanıklı olması nedeniyle bizlere kolaylık sağlayan alüminyum folyo, bazı maddelerle bir araya geldiğinde reaksiyona geçip çözülebiliyor. Özellikle sıcak, sulu, asitli yiyeceklerin uzun süre alüminyum folyoya maruz kalması, gıdaların alüminyum emmesine neden oluyor. Kimi uzmanlara göre alüminyum alzheimer, anemi, kemik erimesi, zekâ geriliği ve kanser gibi ciddi rahatsızlıklara yol açarken kimi uzmanlar da bunun henüz kanıtlanmadığını söylüyor.
Günümüzde folyoyu hemen her gıdanın ambalajlanmasında ve pişirilmesinde kullanıyoruz. Ancak saklanacak ve pişirilecek yiyeceklerin sulu, çok tuzlu ya da limonlu olması durumunda folyodaki alüminyum gıdalara geçebiliyor. Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Sadettin Turhan, yüksek ısı ve bekleme süresine bağlı olarak besinlere alüminyum geçtiğini belirtti. Turhan, "Yaptığımız araştırma sonucunda kırmızı etlerin alüminyum folyoya sarılarak fırında pişirilmesi halinde pişirme, sıcaklık ve süreye bağlı olarak etlerin pişirilmeden önceki alüminyum içerikleri yüzde 89 ile 378 arasında oranında arttı. Beyaz etlerde ise bu artış yüzde 76 ile 275 oranında. Yani alüminyum geçişinde yüksek sıcaklıkta kısa süreli pişirme, düşük sıcaklıkta uzun süreli pişirmeye göre daha etkin.'' dedi. Turhan ayrıca etin yağ içeriğinin yüksek olmasının pişirme sırasında alüminyum geçişini artırdığını vurguladı.
Öte yandan çizik alüminyum kaplarda pişirilen ve folyolarla hazırlanmış yiyeceklerin tüketilmesi de ciddi rahatsızlıklara yol açıyor. Memorial Hastanesi Dahiliye Uzmanı Prof. Dr. Birsel Kavaklı, alüminyumun başta alzheimer olmak üzere anemi, kemik erimesi, zeka geriliği, kanser gibi birçok hastalığa neden olabileceğini dile getirdi. Kavaklı, "Besinlerde alüminyum artması, vücudumuz için çok gerekli olan kalsiyum, demir, fosfor, magnezyum gibi minerallerin emilimini azaltır.'' diye konuştu. Alüminyum folyoların sağlığa çok zararlı olduğunu ifade eden Beslenme ve Diyet Uzmanı Seyran Tombul ise besinlerin saklanmasında yağlı kâğıtların kullanılması gerektiğini vurguladı.
PROF. YAYLACI: ZARARI HENÜZ İSPATLANMADI
Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Yaylacı ise alüminyum folyonun kansere yol açmadığını, yemeklerle teması halinde ciddi bir rahatsızlığa neden olmayacağını ifade etti. Yaylacı, "Folyoya sarılıp saklanan gıdalar sağlık için herhangi bir tehdit oluşturmuyor. Ancak folyolar pişirme amaçlı kullanılırsa 270 derece üzerinde sıcaklıklarda alüminyum elementi ortaya çıkıyor. Alzhemier, böbrek yetmezliği gibi hastalıklara neden olduğu söyleniyor ancak bu kanıtlanmış bir şey değildir.'' dedi. Anadolu Sağlık Merkezi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Haluk Onat ise hemen hemen herkesin alüminyum folyonun kansere yol açtığını belirtmesine rağmen hâlâ bunu ispatlayamadığını ifade etti.
Folyo kullanırken nelere dikkat etmeli?
Alüminyum folyoyu, asitli (yoğurt, limon sıkılmış et ve ürünleri gibi), yüksek sıcaklıkta pişirilen ve uzun süre dondurarak muhafaza edilen gıdalarda kullanmayın.
Alüminyum kaplar yerine paslanmaz çelik kaplar, folyo yerine de yağlı kâğıt ambalajları tercih edin.
Folyoya ısıtma işlemi uygulamayın.
Balık, et gibi yiyecekleri alüminyum folyoya sarıp fırında
pişirmeyin. Çünkü yüksek ısı ve yiyeceklerin pişirilmesi esnasında çıkan kimyasal içerikli buhar, alüminyum folyo ile reaksiyona girebilir.
Alüminyum folyoya sarılıp saklanacak gıdalar, çok tuzlu, ıslak ya da limonlu olmamalı.
zaman.com.tr