Yüksel Tohumculuk Genel Müdürü Mehmet Yüksel, “AB tüketicisi uzun, Rus tüketicisi dikenli salatalık seviyor. Türkiye’de ise daha çok ‘beybi’ olarak bilinen küçük Çengelköy hıyarı tercih ediliyor” dedi.
SEBZE-meyve üretiminde artık, tohum firmaları tüketicinin talepkerine göre hareket ederek, çeşit geliştiriyor. Tüketicinin alıştığı renk ve biçimde ürün alabilecek yönde tohumları ıslah eden her tohumluk üreticisi firma, yılda ortalama her bir sebzede binden fazla çeşit üzerinde ıslah çalışması yürütüyor. Ancak, bu çalışmaların sonucunda 4-5 çeşit ortaya çıkıyor. Ar-Ge firmalarının her bir çeşitte her yıl denediği ürün sayısı 3-4 bine ulaşıyor. Bu çalışmalar sonucunda üzerinde durulmasına karar verilen çeşit sayısı 10-12’yi geçmiyor. Yeni bir çeşit, ortalama 10 yıllık sürede geliştirilebiliyor. Buna karşın, piyasaya sürülen ve tüketici tarafından tutulan bir çeşidin en fazla 4-5 yıl satılabildiği belirtiliyor.
Çok farklı talepler var
Tohum Sanayicileri ve Üreticileri Alt Birliğinin (TSÜAB) düzenlediği tanıtım gezisinde tohum ıslah çalışmaları ve tüketici tercihleri hakkında firmalar bilgi verdi. Türkiye’nin en önemli tohumluk firmalarından biri olan Antalya’da kurulu Yüksel Tohumculuk’un Genel Müdürü Mehmet Yüksel, her bir sebzede binlerce çeşit arasında ıslah çalışmaları yürüttüklerini belirterek, şunları söyledi: “Bütün tüketiciler aynı çeşidi tercih etse, bütün pazarlardan aynı tip talep gelse, biz de o zaman tek bir çeşidi üretiriz. Ancak o kadar çok farklı talepler var ki, bir domateste bile yüzlerce çeşidi geliştirmek durumunda kalıyoruz. Ağırlığı 10 gramdan 500 grama kadar domates çeşitleri var.”
Küçük salatalık almıyorlar
Türk tohumculuk sektörünün ileri gittiğini, artık dünya tüketicileri için ıslah yaptıklarını anlatan Yüksel, tüketici tercihlerini şöyle sıraladı:
AB tüketicisi uzun, Rus tüketici dikenli, Türk tüketici Çengelköy-küçük (beybi) salatalık istiyor.
AB tüketicisi, ortalama 35 cm uzunluğunda salatalık alıyor, daha küçüğünü almıyor. Ukrayna’daki tüketici ise Rusların aksine, dikenli salatalıktan nefret ediyor.
Türk tüketici sivri ve çarliston biber ve küçük dolma biberden vazgeçmezken, Avrupa’daki tüketici, büyük kalın etli, sarı ve kırmızı biberi tercih ediyor.
Yunan tüketici büyük domatesi seviyor. Kahvaltıda dışı yeşil, içi kırmızı ve yatay doğranmış büyük domatesten vazgeçmiyor. Arap ülkeleri, neredeyse tanesi yarım kilogram gelen dev dolma biberleri seviyor. Türk tüketici son yıllarda İtalyanlar gibi salkım domatese yöneldi.
Karpuz kabağa aşılanıyor
TÜRKİYE’DE karpuzda yerli tohumların pazar payının yüzde 25-30 olduğunu kaydeden Mehmet Yüksel, “Karpuzlar artık, hastalığa dayanıklı olduğu için kabağa aşılanarak üretiliyor. Böylece ilaç kullanmadan üretim mümkün oluyor. Karpuz piyasasında fiyatlar çok çabuk düşüyor. Bir günde bile fiyatlar yarı yarıya düşebiliyor. Çiftçi, daha fazla gelir elde etmek için mümkün olduğunca erken hasat etmek istiyor. O zaman karpuz olgunlaşmıyor ve tadı kötü oluyor. Oysa, bir gün beklese, karpuz olgunlaşacak ve tatlı karpuz yiyeceğiz.”
Domates ve salatalıkta şehir efsaneleri var
HAFİF sarı iken koparılan domatesin yolda renginin kızarması ve salatalığın dolapta bile boyunun uzaması gibi salatalık ve domateste çeşitli şehir efsaneleri de bulunuyor. Ancak salatalığın koparıldıktan sonra boyunun asla uzamayacağı, özellikle soğukta bitkilerde gelişmenin olmadığı belirtiliyor. Domatesteki renk değişikliğinin de kendi salgıladığı hormon nedeniyle değiştiği ifade ediliyor.
