Her şey bitti de şimdi sıra erkek sinekleri kısırlaştırmaya mı geldi demeyiniz. Bu konu çok önemli “Memleket meselesi”! Anlatayım, sizler de haberdar olunuz.
Bu yıl Ege Bölgesi’nde, özellikle Seferihisar-Urla yöresinde satsuma (Ege’de yetişen mandalina türü) yetiştirenler “meyve sineği”nden ürünün zarar görmesi nedeniyle dertli.
Mandalina yetiştirilecek bahçelerde dönüme 40 ağaç dikiliyor. Genç ağaçlar dönümde 1.200 kg, olgunluk çağındaki ağaçlar 4 tona kadar satsuma veriyor... Bu yıl satsumanın kilosu bahçede 30-40 kuruştan satıldı. Satsuma bahçesi olan dönüm başına 300-1.600 TL para aldı.
Bakım masrafını düşünüz. Bir dönüm arazinin getirdiği paranın yetersizliği ortaya çıkar. Bunu gören satsuma bahçesi sahibinin, arsasına bina dikmek isteyenlerin teklifine neden dayanamadığı kolaylıkla anlaşılır.
Urla’da Mesrure Yücekök’ün 190 dönümlük “Hanımın Çiftliği”nde, yarısı genç, yarısı olgunluk çağında 4 bin satsuma ağacı var. Bu yıl 170 ton satsuma elde edildi. Bu kadar satsuma 68 bin TL’ye satıldı. Çiftliğin personel masrafı, ağaçların ilaç ve bakım parası, mazot, elektrik ve ekipman parası düşüldükten sonra 150 dönüm çiftliğin yıllık getirisi (diğer ürünlerden gelen parayla birlikte) ine ine 25-30 bin TL’ye, aylık getirisi 2 bin 2.500 TL’ye iniyor. İşte bu hesap satsuma ağaçlarının sökülerek, arazinin inşaatçılara neden satıldığını açıklıkla sergiliyor.
Türkiye’de toplam turunçgil üretimi 2.7 milyon ton. Toplam üretimin kabaca yüzde 45’i portakal, yüzde 30’u limon, yüzde 20’si mandalina, yüzde 5’i greyfurt. Geçen yıl üretilen toplam 670 bin ton mandalinanın 400 bin tonu satsuma cinsi. Satsuma türü mandalina az miktarda Karadeniz’de, çok miktarda Ege’de; Seferihisar, Ürkmez, Gümüldür, Özdere, Selçuk ve Karaburun’da üretiliyor.
Ulusal Turunçgiller Konseyi Başkanı Ali Kavak geçen yıl 802 milyon dolar değerinde 1.2 milyon ton narenciye ihracatı gerçekleştirdiğini söylüyor. Toplam narenciye ihracatının 80-90 bin tonluk bölümü satsumadan oluşuyor.
Ağaçlar sökülmesin
Satsuma üreticilerinin büyük derdi Akdeniz Meyve Sineği. Akdeniz Meyve Sineği için tarım ilacıyla mücadele edilmesi, yörede çevre kirlenmesine, ilaç kalıntısına yol açıyor. Hasarlı satsumalar ihraç edilemiyor. Bu nedenle üreticinin beklentisi erkek sineklerin kısırlaştırılarak meyveleri korumada kullanılması.
Ziraat Mühendisi Ahmet Büyükdeveci, İsrail’in erkek meyve sineklerini kısırlaştırarak yılda 175 ton tarım ilacı kullanılmasına son verdiğini ve meyvelerin çöpe atılmasına son vererek hem çiftçinin, hem ülkenin ihracat gelirini artırdığını anlatıyor.
Kısır sinek üretimi başlı başına bir sanayi kolu olmuş. ABD kısır sinek pazarında yüzde 60 paya sahipmiş. Bizde Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) kısır sinek tekniğinin Türkiye’de de kullanımını sağlamak için çalışmalar yapıyormuş. Bu teknolojinin özelliği hem meyveleri sineklerin tahribatından korumak, hem de meyvelerde tarım ilacı kalıntısı sorununa son vermekmiş.
