22 MART DÜNYA SU GÜNÜ... -TZOB AÇIKLAMASI: ''SU KAYNAKLARININ VERİMSİZ KULLANIMI, ÜLKEMİZİN EN ÖNEMLİ DOĞAL ZENGİNLİĞİNİN HEBA EDİLMESİDİR'' -''TARIMDA VERİMLİLİĞİ ARTIRMAK İÇİN SULAMA YATIRIMLARI HIZLA TAMAMLANMALIDIR''

ANKARA (A.A) - Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB), su kaynaklarının verimsiz kullanımının Türkiye'nin en önemli doğal zenginliğinin heba edilmesi anlamına geldiğine işaret ederek, su kaynaklarının verimli kullanımı ve tarımda verimliliğin artırılması için sulama yatırımlarının hızla tamamlanması gerektiğini vurguladı. 

     TZOB'dan, 22 Mart Dünya Su Günü nedeniyle yapılan yazılı açıklamada, dünya nüfusu son yüzyılda 3 kat artarken su kullanımının 6 katına çıktığı, su kaynaklarının artan dünya nüfusunun talebini karşılayamaz hale geldiği belirtildi. Dünyada kişi başına yıllık su tüketiminin ortalama 800 m3 olduğu, 1,4 milyar insan yeterli içme suyundan yoksun, 2,3 milyar insanın sağlıklı suya hasret bulunduğu, 7 milyon insanın da su ile ilişkili hastalıklardan öldüğü hatırlatıldı. 

     Artan nüfus ve küresel ısınmanın sonucu ortaya çıkan kuraklık ve seller nedeniyle gıda fiyatlarının da yükseldiğine ve açlık çekenlerin sayısının arttığına dikkati çekilen açıklamada, bu durumun tarımın ve gıdanın stratejik önemini tekrar ortaya koyduğu kaydedildi. 

     Nüfusun gıda güvencesine sahip olabilmesi için ekilebilen alanların artırılması mümkün olmadığından, sürdürülebilir tarım için öncelikle toprak ve su kaynaklarının korunması ve verimli kullanılması gerektiğine işaret edilen açıklamada, şöyle devam edildi: 

     ''Ülkemiz ekonomisi açısından, gündemden düşürülmemesi gereken en önemli konu, sulama alanlarımızın artırılması, sulamaya açılmış alanlarımızın korunması ve israfın önlenmesidir. Sulamanın her iki boyutu da aynı derecede önem taşımaktadır. Bir taraftan yeni sulama alanlarının açılması sürdürülürken, diğer taraftan da sulanan alanlarda verimliliğin artırılması çalışmaları büyük bir gayretle sürdürülmelidir.'' 

     -''TÜRKİYE'DE İÇME SULARININ KALİTESİ KABUL EDİLEMEZ SINIRLARDA, SU KITLIĞI RİSKİ VAR'' 

     BM'nin Dünya Su Günü'nün bu yılki temasını, kentsel su yönetimini ele alan hükümetleri, kuruluşları, toplulukları ve bireyleri teşvik etmek amacıyla ''Şehirler için su: Kentsel Sorunlara Cevaplar'' olarak belirlediği hatırlatılan açıklamada, Türkiye'de su kaynaklarının ciddi bir kirlenme sorunu ile karşı karşıya olduğu, içme sularının bakteriyolojik ve kimyasal kalitesi açısından kabul edilemez sınırlara geldiği belirtildi. 

     Kaynakların kirlenmesi ile kullanılabilir su potansiyelinin azaldığı, suyun maliyeti artarken kişi başına düşen su miktarının düştüğü anlatılan açıklamada, şu bilgilere yer verildi: 

     ''Kentleşme ve sanayileşmenin artması ile milyonlarca ton kirleticinin akarsulara ve denizlere bırakılması sonucunda; Gediz, Büyük Menderes, Ergene, Meriç, Susurluk, Ankara Çayı ve Sakarya nehirlerinde kirlilik ciddi boyutlara ulaşmıştır. Atık suyun yüzde 55'i endüstri tesislerinden kaynaklanmaktadır. Endüstriyel nitelikteki atık suların sadece yüzde 9'u arıtılmaktadır. 

     TÜİK 2008 yılı Belediye Atıksu İstatistiklerine göre, 2008 yılında kanalizasyon şebekeleri ile toplanan 3,26 milyar m3 atıksuyun yüzde 44,7'si denize, yüzde 43,1'i akarsuya, yüzde 3,5'i baraja, yüzde 2,1'i göl veya gölete, yüzde 1,5'i araziye ve yüzde 5,1'i diğer alıcı ortamlara deşarj edilmiş ve bu suların ancak yüzde 69'unun arıtıldığı belirtilmiştir. Sanayileşmenin yoğun olduğu bölgelerde su kaynakları hızlı bir biçimde kirlenmekte ayrıca kaçak su çekimi nedeniyle üreticiler sağlıklı ve temiz su temininde sıkıntı çekmektedirler.'' 

     Türkiye'de teknik ve ekonomik olarak tüketilebilecek yeraltı ve yerüstü su miktarının 112 milyar m3, yıllık su tüketiminin ise 46 milyar metreküp olduğu, bunun toplam su potansiyelinin yüzde 41,1'ini oluşturduğu kaydedilen açıklamada, bunun 34 milyar metreküpünün (yüzde 74) tarımsal sulamada, 5 milyar metreküpünün sanayi sektöründe, 7 milyar metreküpünün ise içme suyu olarak kullanıldığı, Avrupa'da ise suyun yüzde 33'ünün sulamada, yüzde 51'inin sanayide, yüzde 16'sının da içme ve kullanma amaçlı tüketildiği hatırlatıldı. 

     Türkiye'de tarımsal sulamada kullanılan suyun miktarının, 2 kattan daha fazla artarak 2023 yılında 72 milyar m3'e ulaşacağının tahmin edildiği kaydedilen açıklamada, tarımsal sulamada verimin artırılmasının önemine işaret edilerek, şöyle devam edildi: 

     ''Uluslararası standartlara göre; yıllık kişi başına düşen su miktarı bin m3 ile 2 bin m3 arasında olan ülkeler, su sıkıntısı ile karşı karşıya olan ülkeler olarak tanımlanır. Türkiye'de kişi başına kullanılabilir su miktarı, 1519 m3 düzeyindedir. 2030 yılına kadar ülke nüfusumuzun 100 milyona varacağı tahmin edilmektedir. Bu durumda kişi başına kullanılabilir su miktarının 1100 m3'e düşeceği ve Türkiye suyu kıt ülkeler sınıfında yer alacağı ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle su kaynaklarının israfının önlenmesi ve verimliliğinin artırılması son derece hayati önem arz etmektedir. Öte yandan ülkemiz sanıldığı gibi su zengini bir ülke değildir. Dolayısıyla su kıtlığı ile mücadelede en etkili önlem, mevcut su potansiyelimizi en duyarlı ve akılcı şekilde kullanmak ve sürdürülebilirliğini sağlamaktır.'' 

     -SULANAN ALANLARIN SADECE YÜZDE 17'SİNDE BASINÇLI SULAMA VAR 

     Türkiye'nin su kaynaklarının, su toplama ve boşaltım alanları olarak 26 büyük havzaya ayrıldığı, bu havzalardaki yıllık yağış ortalamasının 643 mm olduğu, su olarak bu değerin yıllık karşılığının 501 milyar metreküp olduğu anlatılan TZOB açıklamasında, tarımsal sulama ile ilgili şu bilgiye yer verildi: 

     ''DSİ tarafından geliştirilen sulamalarda basınçlı sulama sistemlerinin kullanımı 2009 yılı itibarı ile yüzde 17'ye ulaşmıştır. Buna göre sulanan alanın yüzde 83'ünde yüzeysel, yüzde 13'ünde yağmurlama ve yüzde 4'ünde damla sulama yöntemi uygulanmaktadır. Sıfır faizli kredi ve yüzde 75 hibeli devlet destekleri verilmesine karşın, basınçlı sulama sistemleri kullanımı yüzde 17 seviyesindedir. Bu sistemlerin yaygınlaştırılması için kredi ve desteklemelerin devam ettirilmesi, çiftçiye faydaları ile ilgili eğitim ve tanıtım faaliyetlerinin yürütülmesi, devlet desteklerinin doğru projelere verilmesinin sağlanması gerekmektedir. Çiftçilerin sulamadan kaynaklanan elektrik, bakım ve işletme borçlarının yeniden yapılandırılması için yapılan düzenleme, çiftçilerin üretime devam edebilmesi için önemlidir.'' 

     Sulama yatırımlarının verimli olabilmesi açısından arazi toplulaştırılmasının önemine işaret edilen açıklamada, Sulama Birlikleri Kanunu'nun kabulünün de önemli bir gelişme olduğu, ancak suyun rasyonel ve etkili kullanımını sağlamak için AB Su Çerçeve Direktifi'ne uyumlu, ancak ulusal çıkarların gözardı edilmediği bir Su Yasası çıkarılması, Su Konseyi'nin kurulması gerektiği vurgulandı. 

     TZOB'un açıklamasında, Türkiye'nin su varlığı ile ilgili şu bilgilere yer verildi: 

     Yıllık Ortalama Yağış 643 milyar m3/yıl 

     Yıllık Yağış Miktarı 501 milyar m3/yıl 

     Buharlaşma ve Yeraltına Sızma İle Kaybolan Miktar 315 milyar m3/yıl 

     Akışa Geçen Yüzey Su Potansiyeli 186 milyar m3/yıl 

     Kullanılabilir Yüzey suyu 95 milyar m3/yıl 

     Tüketilen Yerüstü Su Miktarı 33 milyar m3/yıl 

     Yer Altı Su Potansiyeli 14 milyar m3/yıl 

     Tüketilen Yer Altı Su Miktarı 6 milyar m3/yıl 

     Komşu Ülkelerden Gelen Toplam Su Miktarı 3 milyar m3/yıl 

     Türkiye?nin Kullanabilir Toplam Su Potansiyeli 112 milyar m3/yıl 

     Kişi Başına Düşen Su Miktarı 1519 m3/yıl 

     Yıllık Su Tüketimimiz 46 milyar m3/yıl 

     Hizmetimizde Olan ve Tüketilmeyen 66 milyar m3/yıl