Konya �eker Sanayi ve Ticaret A�’nin (Konya �eker) Fabrikas�’n� idare merkezindeyim. Biraz sonra yandaki salonda Anadolu Birlik Holding’in aralar�nda Türkiye’nin üretimden sat��larda 36. büyük �irketi olan Konya �eker’in de bulundu�u 18 �irketinin üst yöneticileri bir araya geliyor. Acil bir durum yok. Her çar�amba yap�lan bir durum de�erlendirme toplant�s� bu.

Sahnedeki uzun masada Anadolu Birlik Holding Yönetim Kurulu Ba�kan� Recep Konuk ve �cra Kurulu Üyesi Sefa Ça�layan var. Ayn� masadaki CEO koltu�u bu görevin sahibi bir ay önce ayr�ld��� için ï¿½imdilik bo�. Masadaki di�er iki ki�iden biri gündemi okuyor, di�eri ise not tutuyor. Bir önceki çar�amba toplant�s�nda al�nan kararlar okunuyor ve “Ne yapt�k?” diye soruluyor. 

Recep Konuk “Çar�amba toplant�lar�, birim ve kurumlar aras�nda varsa eksik koordinasyonun tamamland���, mü�terek altyap�lar�n kullan�ma aç�ld��� toplant�lar” diyor ve �u örne�i veriyor: “Örne�in patates i�leyen tesisimizin yöneticisi benim �u kadar ton patates kabu�um ç�kacak bu y�l diyor. Bunu besi çiftliklerinin ba��ndaki arkada��m�z bilmeyebilir. ��te o zaman konuyla ilgili bilgi sahibi oluyor. “ 

Konuk’a göre bu toplant�lar�n bir di�er faydal� yan� da �irket körlü�ünü ortadan kald�rmas�. “Belki kendi �irketinizle ilgili göremedi�iniz bir konuyu, bir ba�ka �irketimizin yöneticisi fark ediyor ve yeni bir ufuk aç�l�yor” diyen Konuk, bu toplant�lar�n her çar�amba mutlaka yap�ld���n� söylüyor. Toplant�lar�n ucu aç�k. Çok önemli konular gündemde oldu�u zaman 10 saatlik toplant�lar da olmu�. Ancak Recep Konuk bir bölümüne kat�ld���m toplant�y� beni u�urlamak için saat 20.30’da erken bitirdi. 

1999 y�l� milat oldu 

Anadolu Birlik Holding denince ak�llara Konya �eker geliyor. 1952’de 10 milyon lira sermayeyle kurulan bu �irketin ortaklar� aras�nda Konya, Ak�ehir-Ilg�n, Ere�li Pancar Ekicileri Kooperatifleri, Pancar Yem, Pankobirlik ve di�er Pancar Ekicileri Kooperatifi var. En büyük ortak 55 bin üyeli Konya Pancar Ekicileri Kooperatifi. Kooperatiflerin orta�� üreticiler ‘sözle�meli tar�m’la ürettikleri pancar� Konya �eker’e sat�yorlar. 

Türkiye’nin ikinci büyük �eker üreticisi Konya �eker, Konya ve Çumra’daki iki fabrikas�yla pancar �ekeri üretiminin (Türkiye’de kamu ve özel sektöre ait 33 �eker fabrikas� var) yakla��k dörtte birini gerçekle�tiriyor. 

Kamunun yönetiminde geçen 40 y�l ve ard�ndan 5 y�ll�k üretici ortaklar�n yönetimi, �irketi erimenin e�i�ine getirmi�. �irketin yat�r�mlara h�z verdi�i ve h�zla büyüdü�ü dönem ise 1999’da Recep Konuk’un ba�kanl���ndaki yeni yönetimin göreve gelmesiyle ba�lam��. Konuk 1994’te Çumra ilçesinin belediye ba�kan� seçilmi�. Ard�ndan da ‘dünyada 20 kilometre yar� çapl� alanda 1.5 milyon ton �ekerpancar� üretilebilecek ender yerlerden’ biri olarak tan�mlad��� Çumra’da �eker fabrikas� kurmak için kollar� s�vam��. Avrupa seyahatlerinde �eker fabrikalar�na yapt��� ziyaretlerde i�in olabilirli�ini görmü�. Ancak belediyenin paras�n�n olmamas� Konuk’un ortakl�k teklifiyle bir Alman �eker üreticisine gitmesine neden olmu�. “Gelin bu i�i ortak olarak yapal�m dedik. 

Türkiye’ye gelmeye ikna ettik” diyen Konuk o günleri �öyle anlat�yor: “Onlarla Konya �eker’i bir araya getirdim. Ama Konya �eker’in yönetim kurulu ba�kan�n�n anla�maya nihai �eklini vermek için gitti�i Almanya’da bu i�ten vazgeçmesi hem onlar� hem de bizi y�kt�. Bu arada Çumra �eker için 17 arkada�la 1000’er dolar koyup �irket kurmu�, ruhsat ve �eker kotas�n� da alm��t�k. �� imza a�amas�nda bozulunca ertesi gün arkada�lar� toplad�m. Biz üretici olarak Konya �eker’in ortaklar�y�z. Onlarla uzun süre müzakere ettik. Anla�t�k, anla�t�rd�k. �imdi anla��ld� ki bize evet derken hay�r� çal��m��lar. Onlarla olmayaca��n� gördüm, Konya �eker’in ve kooperatifin yönetimine aday�m dedim. Oradan ba�lad�k. Almanlarla olan görü�melerimizi sürdürdük. Bu fabrikay� kendimizin yapabilece�ini gördük ve kendimiz Konya �eker’in bilmedi�imiz di�er ayr�nt�lar�na da vâk�f olarak bismillah dedik.” 

Konuk, Konya �eker’de yönetime geldikleri ilk hafta hiç uyumad�klar�n� söylüyor. “Neden?” diye sordu�umuzda da “Nas�l uyuyacaks�n? �irket ekside. Üretici ortaklardan pancar alm��s�n borcun var. Personel giderleri, bir sürü masraf�n var” yan�t�n� al�yorum. Konuk öncelikle �irketin enerji ve personel tasarrufunu, verimlili�ini sa�lamak ad�na 2-2.5 y�l içinde 50 milyon dolarl�k rehabilitasyon yat�r�m� yapt�klar�n� söylüyor. Rehabilitasyonun sonuçlar� h�zla dönmeye ve Konya �eker kâr etmeye ba�lam��. Bugüne kadar yaln�zca Konya �eker merkez için rehabilitasyonun sa�lad��� tasarruf miktar� 172 milyon dolara ula�m��. Gerçekten de sohbet sonras� yapt���m fabrika turunda çocuklu�umda yal�t�ms�z oldu�u için dola��rken hem beni terleten hem de büyük enerji kayb�na neden olan s�cak su borular�n�n �s� tasarrufu için giydirilmi� oldu�unu gördüm. Konuk bu geli�meleri “Konya �eker ola�anüstü verimli i�letilmeye ba�land�” diyerek anlat�yor. 

Rehabilitasyon yat�r�m�yla fabrikan�n kapasitesi artt�r�l�rken, birçok bölüm geni�letilmi�, birçok bölüm de ilk kez devreye sokulmu�. 1999 sonras� en önemli yat�r�m 2004’te faaliyete geçen 340 milyon dolarl�k Çumra Entegre �eker Tesisleri. Konuk ve arkada�lar�n�n de�erinin ‘en az 150 milyon dolar’ oldu�unu söyledikleri �eker kotas�n� Konya �eker’e bedelsiz �ekilde devretmelerinin ard�ndan yat�r�m için dü�meye bas�lan bu tesisler Türk �irketleri taraf�ndan gerçekle�tirilmi�. Bu tesislerde 7 fabrika var. Avrupa’n�n en modern �eker üretim merkezi oldu�u belirtilen Çumra tesislerinde kristal ve s�v� �ekerin yan� s�ra Torku (�pek) markal� çikolata, yem, biyoetanol de üretiliyor. Bu arada sütçülük yap�l�yor; et, ya� ve besicilik yat�r�mlar� da h�zla ilerliyor. Konya �eker, ürün portföyünün artmas� ve faaliyet alan� olarak yeni sektörlerde yer almas� nedeniyle yeni bir yönetim yap�lanmas�na ihtiyaç duydu ve 2009 y�l�ndan itibaren holding yönetim yap�s�n� kurarak i�letmelerini Anadolu Birlik Holding çat�s� alt�nda birle�tirmi�. 

‘Kararlarda etkim fazlad�r’ 

Çocuklu�umun tek fabrikal� Konya �eker’i yavrulam��, 11 y�lda tesis say�s�n� 650 milyon dolar yat�r�mla 21’e ç�karm��. 2009’daki 891 milyon 864 bin 138 liral�k üretimden sat�� rakam�, Konya �eker’i, Türkiye’nin 36. büyük �irketi yapm��. Bu büyümenin mimar� Recep Konuk’a “Konya �eker’de kararlar nas�l al�n�yor? �irketin bu duruma geli�inde büyük pay�n�z oldu�una göre sizin dedi�iniz mi oluyor?” diye soruyor ve �u yan�t� al�yorum: “Günlük i�leyi�i �cra Kurulumuz götürür. Bu arada her birimin de bir genel müdürü var. Her i� bize gelmez ama yat�r�m kararlar�n� holdingde yönetim kurulu verir. Dünyan�n her yerinde ayn�s�n� gördüm. ��in ba��nda bir sahibi var. Masan�n ba��na otururuz, herkesi dinleriz. Kararda benim etkim çoktur ama kesinlikle akl�m�za geleni yapmay�z. Akl�m�za geleni bin defa tartar�z. Yatar üstüne uyuruz, uykumuzda da görürüz onu biz. Ondan sonra o karar� al�r�z.” 

Konya �eker’in de�eri 5 milyar dolar 

Recep Konuk bugün Anadolu Birlik Holding bünyesindeki �irketlerin toplam de�erinin 5 milyar dolar oldu�unu tahmin ediyor. Taze paraya ihtiyaç duymalar� durumunda ise halka aç�labileceklerini belirterek “Türkiye �eker Fabrikalar� A�’nin 25 �eker fabrikas�n�n özelle�tirilmesiyle ilgiliyiz” diyor. Konuk 2010 ciro ve kâr rakamlar�n� henüz kesinle�medi�i için vermiyor, ancak üretimden sat��lar� 1 milyar dolar olarak tahmin ediyor. �irkete yak�n kaynaklar da bu rakam�n yüzde 20’si kadar kar edilebilece�ini ifade ediyor. 

Brezilya’da fabrika alaca��z 

Konya �eker Brezilya’da da �ekerkam���ndan �eker üreten bir �eker fabrikas� ve benzine kat�larak akaryak�t olarak kullan�lan biyoetanolü üreten bir tesisi almak için görü�meleri sürdürüyor. Konuk bu konuda “Kaynak s�k�nt�m�z yok. Kasam�zda param�z da, bankalardan borçlanacak kredibilitemiz de var” diyor. Genellikle geri dönü� süresi 5 y�l� geçmeyen projelere giriyorlar. Recep Konuk “Bütün projelerimiz do�ru. Karar� iyi veriyoruz. Her ürünümüz kap�� kap�� gidiyor. Yok sat�yor” diyor.

http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetayV3&VersionID=76876&Date=09.05.2011&ArticleID=1048739