Gül yağı ile tanınan Türkiye, park ve bahçelerine dikeceği gülleri ithal ediyor
Gülleri ve gül yağı ile dünyada isim yapan Türkiye, park ve bahçelerinin peyzajında kullanacağı gülleri yurt dışından ithal ediyor.
Süleyman Demirel Üniversitesi (SDÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Özçelik, gül türlerini artırma yanında, peyzajda kullanılacak yerli gül yetiştiriciliğinin de artırılması için çalışma yürütüyor. Prof. Özçelik, yaptıkları çalışmada yabani güllerle birlikte 65 çeşit gül türü olmasını beklediklerini ifade etti.
Sevgi ve barışın sembolü, parfümerinin vazgeçilmezi olan gül, 'Güller Diyarı' Isparta'da eski ihtişamını arıyor. Isparta'da yetiştirilen yerli güllerin çoğu, ihraç edilerek parfüm firmalarının ürünlerine hammadde oluyor. Cadde ve sokakların peyzajında kullanılan güller ise yurt dışından ithal ediliyor. Bu nedenle peyzajda kullanılacak yerli gül yetiştiriciliğinin artırılması için başlatılan çalışmalar sürüyor. Türkiye, her yıl cadde ve sokakların, park ve bahçelerin peyzajında milyonlarca gül fidanı dikiyor. Ancak kullanılan gül fidanlarının yüzde 90’ı ithal.
Gülcülüğe önem veren Antalya, Isparta, Bursa, İzmir'de üretilen yerli güllerin peyzajda kullanılma oranı yüzde 10'u geçmiyor. Peyzaj gülleri çoğunlukla Fransa, Macaristan, Bulgaristan, Hollanda'dan ithal edilirken, gül diyarının peyzaj gülleri ise Fransa'dan geliyor.
ISPARTA’NIN GÜLÜ GÜLYAĞI OLUYOR
Dünya’da gülleri ve gül yağı ile tanınan Isparta’da 10 bin aile, gül yetiştiriciliği ile uğraşıyor. Yetiştirilen 45 çeşit gülün yüzde 90'ı gül yağına dönüştürülüp ihraç edilirken, dünya parfüm sanayiinin yıllık 3 tonluk gül yağı ihtiyacının yüzde 65'ini Isparta karşılıyor. Fransa, ABD, Kanada, Japonya, Almanya, İsviçre, Belçika, İngiltere ve Suudi Arabistan'a ihracat yapılıyor. Üretilen gülsuyu, gül reçeli, gül lokumu, gül şurubu, gül sirkesi gibi ürünler de yurt içinde pazarlanıyor. Gül yağındaki gelişme, peyzajda ise görülmüyor.
SDÜ Biyoloji Bölümü Botanik Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi ve Herbaryum Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Özçelik, peyzajda kullanılacak yerli güllere ilişkin çalışmaların devam ettiğini belirtti. Prof. Özçelik, şöyle dedi: "Güllerin ekonomik önemini ortaya koymak, ekonomik alanını sınıflandırmak, gül bahçesi kurmak ve ülkedeki çeşitliliğini belirlemek için yaptığımız çalışmalarda bahçe güllerine 10 tane yeni takson ilave ettik. Yabani güllerden de 5 tane yeni tür belirledik. Türkiye'de bugün ne kadar gül çeşidi var dediğimizde, yabani güllere ekleme yapmadık. Mevcut 45 ama bahçe ve yabani güller olmak üzere toplamda ise 65 çeşit gül türü olmasını bekliyoruz.'' dedi. Araştırma kapsamında Suriye, Kıbrıs, Bosna-Hersek ve İran'dan ekonomik amaçlı güller getirilirken, nesli tükenen gül çeşitleri de bulunmaya çalışıyor. Prof. Özçelik, şöyle devam etti:
"İlaçlama, gübreleme, pestisit kalıntısıyla gülcülük bugün zarar eder hale gelmiş. Önerimiz şu; hastalıksız, verimi iyi olanları belirleyip bunlardan tüplü fide elde ederek yeni bahçeler kurulabilir. Çünkü eskiden dekar başına 800 kilo üretilen çiçek, bugün 100 kiloya kadar düşmüştür. Bugün tarım teknolojileri eskiye oranla daha iyi. Buradan hareketle peyzaj amaçlı gül üretimini yeniden artırabiliriz.'' (CİHAN)
