Erkek fıstık ağaçlarının yetersizliği fıstıkta verimi düşürüyor
ŞANLIURFA (CİHAN)- Uzmanlara göre fıstık üreticisi, bahçelerde yeteri kadar erkek fıstık ağacına dikkat etmiyor. Erkek bireyin azlığının fıstıktaki verimi ciddi oranda düşürdüğü belirtiliyor.
Fıstık üreticisinin bilinçsizliği gönüllü kuruluşları harekete geçirdi. Nestle Damak ve TEMA ‘Fıstığınız Bol Olsun Projesi' ile fıstık üreticisini bilinçlendiriyor. TEMA yetkilileri, çiftçinin erkek fıstık ağaçlarını umursamadığını belirtirken, Ziraat Mühendisi Osman Altun erkek birey eksikliğinin verimi yüzde 30 ile yüzde 50 arasında azalttığını ileri sürdü.
Fıstıkta beklediği kalite ve aromayı bulamayan Nestle Damak, fıstıkta kalite ve verimi arttırmak için TEMA vakfı ile birlikte ‘Fıstığınız Bol Olsun Projesi' başlattı. Proje kapsamında bölgede 32 deneme bahçesi kuran proje ortakları, proje ile fıstığın kalitesini ve verimini artırmayı hedefliyor. Gaziantep, Şanlıurfa ve Adıyaman olmak üzere 3 ilde yürütülen proje kapsamında TEMA Vakfı Genel Müdürü Serdar Sarıgül ve Nestle Türkiye Çikolata ve Şekerleme Grubu Genel Müdürü Devrim Cöbek Şanlıurfa’ya geldi.
İstenen aroma ve kaliteyi son zamanlarda fıstıkta bulamamaları üzerine projeyi başlattıklarını kaydeden Nestle Türkiye Çikolata ve Şekerleme Grubu Genel Müdürü Devrim Cöbek, proje ile verim ve kaliteyi artırmayı hedeflediklerini söyledi. Ülkede ağaçtan çok az ürünün alındığını dile getiren Cöbek, yurt dışında her ağaçtan 9 kilogram alınırken Türkiye’de ağaç başı ortalama 3 kilogram ürün alındığını ifade etti. 1,5 milyon liralık proje bütçesi ile çiftçiye örnek bahçeler üzerinde eğitim verileceğini anlatan Cöbek, proje sonucunda verimini beklenen hedefe ulaştırması durumunda çiftçiye 300 milyon liralık ek gelir sağlayacaklarını sözlerine ekledi.
TEMA Vakfı Genel Müdürü Serdar Sarıgül ise yanlış uygulanan tarım tekniklerine değindi. Sürüm teknikleri, budama şekli ve erkek fıstık ağacının dikimine dikkat çeken Sarıgül, çiftçinin yanlış uygulamalardan vazgeçip, uygun bakımı yapması durumunda verimini ikiye katlamasının mümkün olacağının altını çizdi. Yurt genelinde 180 bin hektarlık alanda fıstık bahçelerinin bulunduğunu dile getiren Sarıgül, her hektarda ortalama 200 ağacın bulunduğunu ve bu bahçelerden 108 bin ton ürün elde edildiğini ifade etti. Her ağaçtan ortalama 3 kilogram fıstık elde edildiğini aktaran Sarıgül, bu ortalamayı ağaç başına 6 kilograma çıkarmayı hedeflediklerini anlattı. Sarıgül, bu şekilde ülke geneli üretilen ürünü 216 bin tona çıkarmayı planladıklarını belirtti.
FISTIK AĞAÇLARININ VERİMİ YÜZDE 40-70
Ziraat Mühendisi Osman Altun ise fıstıktan beklenen verimin alınamamasını 3 temel nedene bağladı. Bölgede fıstık üreticilerinin 3 konuda yeteri bilince sahip olmadığını ileri süren Altun, fıstığın boş çıkmasını ve dökülme sebebi konusunda şunları söyledi: "Bölgemiz kurak bir iklim tipine sahiptir. Kuraklık, erkek fıstık ağacının yetersiz olması ve besin eksikliği fıstığın verimini düşürüyor. Kesin bir veri olmamakla birlikte bazen fıstıkta yüzde 60’a varan dökülmeler meydana geliyor. Bazen yüzde 30 ile 70 arasında verim kaybı oluyor. Bunun temel nedeni erkek fıstık ağaçlarının yetersizliği. Normal şartlarda her 20 dişi ağaca bir erkek ağacı uzaklık orantıları dikkate alınarak ekilmeli. Bu şekilde sağlıklı tozlaşma yaşanabilir. Ancak çiftçi erkek ağaç verim vermediği için bunu toprak işgali olarak görüyor.” CİHAN |
