Köygöçüren alarmý
Dünyanýn en tehlikeli mantar türü amanita phalloides (köygöçüren) Ýstanbul'un dört bir yanýný sardý. Köygöçürenin 50 gramý insaný öldürebiliyor.
Beykoz, Belgrad, Polonezköy ve Þile’deki ormanlarda her yer ‘köygöçüren’ mantarýyla doldu. Türkiye ’nin dünyaca ünlü mantar uzmaný Jilber Barutçiyan uyardý: “ Ýstanbul ’daki amanita phalloideslerin tümünü toplasak, 200–300 bin kiþi hayatýný kaybeder. Bu mantarýn 50 gramý bile bir insaný öldürmeye yeterli.”
Son günlerde yurt genelinde sýkça yaþanan zehirlenme vakalarý, gözleri bir kez daha mantara çevirdi. Türkiye’de mantarla ilgili çalýþma ve eðitimler yapan ve bu konuda bir kitabý da bulunan Jilber Barutçiyan Radikal ’e özel açýklamalar yaptý. Barutçiyan dünyanýn en çok insan öldüren mantarý, amanita phalloides diðer adýyla ‘köygöçüren’ mantarýnýn þu anda tam zamaný olduðunun altýný çizdi: “Bu tür, Beykoz, Belgrad, Polonezköy, Þile ormanlarýnda bol bol bulunuyor. Çok güzel bir mantardýr, tadý da çok güzeldir. Ama öldürücü. Ýstanbul’da yaþanan mantar zehirlenmelerinin bir numaralý nedeni aðýrlýklý olarak bu mantar.”
Köygöçürenin zehirleme belirtileri 24 ile 48 saat arasýnda ortaya çýkýyor. Barutçiyan, “Durum böyle olunca doktorlar mide yýkayarak ya da panzehir vererek yardýmcý olamýyor. Üstelik hiçbir öldürücü mantarýn panzehiri yok. Týp mantar zehirlenmesi için ancak destek tedaviler verebilir” diyor.
3 ayda zehirleyen de var
Doðada bulunan zehirli mantarlar sanýlanýn aksine hemen deðil 24 ile 48 saat içinde öldürüyor.
Bazý mantar çeþitleri yavaþ yavaþ 3 ay ya da yýllar içinde karaciðer tahribatý yaratarak öldürüyor.
Mantarlar deniz ürünü gibi. Çok kýsa sürede bozulur. Kültür mantarý da olsa her mantar bozulunca zehirlidir. Mantarý buzdolabýnda bekletmek yerine marketten aldýðýnýz gün piþirin.
Haftada 1 kilodan fazla mantar tüketmeyin.
Mantar plastik ya da vakumlanmýþ paketlerde korunmamalý; bu, mantarýn hýzla bozulmasýný saðlar. |
