Arjantin’deki kuraklık kuru fasulyenin fiyatını artırdı
Yeni sezon ürünü piyasaya çıkmasına rağmen fasulyede fiyat artışı sürüyor. Sektör temsilcileri, çiftçinin bu yıl fasulye ekmediğini belirtirken, global pazarda yaşanan arz sıkıntısına dikkat çektiler.
İSTANBUL - Toptancı piyasalarında aylık ve yıllık bazda fiyatı en çok artan ürün kuru fasulye oldu. Son 1 yılda yüzde 57.5 artan kuru fasulye bu artışla neredeyse altınla yarışacak duruma geldi. En son Kurban Bayramı’nın ardından fiyatlar düşer beklentisi de boşa çıkınca sektör içindeki tartışmalar arttı. Sektör temsilcileri geçtiğimiz yıl fasulye eken ve zarar eden çiftçinin bu yıl fasulye ekmediğine dikkat çekerken artışta diğer önemli bir etken ise global pazarda yaşanan arz sıkıntısının iç piyasaya yansıması gösteriliyor. Tarım Ürünleri Hububat Bakliyat İşleme ve Paketleme Sanayicileri Derneği (PAKDER) Başkanı Hakkı İsmet Aral, “Ülkemizde yaklaşık 180 – 200 bin ton arasında kuru fasulye tüketiliyor ve bunun yaklaşık üzde 60’ı ithal ediliyor” diye konuştu. Global ölçekte de fasulye fiyatlarının yüksek olduğuna dikkat çeken Aral, “Dünyada fasulye fiyatları Amerika ve özellikle Arjantin’de yaşanan kuraklıktan, hava koşullarından dolayı çok yükseldi. Arz-talep birbirini karşılayacak noktadan çıktı” ifadelerini kullandı. Bu yıl çiftçinin fasulye ekmediğinin altını çizen Aral, sözlerini şöyle sürdürdü: “Ürün arzı konusunda şu anda dünyada ve Türkiye’de sorun var. Bu da fiyatların yaklaşık yüzde 30 artmasına neden oluyor. Bu durum umarım gelecek yıl çiftçilerimizin bu ürüne yönelmesinin sebebi olur ve yeteri kadar fasulye üretilmesi sağlanır.”
“Arjantin’den fasulye ithalatımız bu yıl sıfır”
Dünyanın önemli fasulye üreticisi ülkelerde de rekolte düşüşlerinin yaşandığını kaydeden Bal Bakliyat Sanayii Başkanı Halis Bal da, kuru fasulyede bu yıl rekoltenin düşük olduğuna dikkat çekerek, “Türkiye’ye mal satan ülkelerin bu yıl satmaması acı bir gerçeği ortaya çıkardı. Türkiye çok fazla fasulye ithal ediyormuş. Arjantin’den horoz fasulye gelirdi. Bu yıl gelme olasılığı sıfır” diye konuştu. Global piyasalarda da arz sıkıntısı yaşandığını belirten Bal, “Mısır ve Çin’den mahsul gelmedi. Aşure ayı bakliyata olan talebi artırıyor. Önceden harman zamanı mal düşerdi. Bu yıl da böyle bir beklenti oluştuğu için çiftçi çıkan mahsulü bekletmeden sattı. Çiftçinin fasulyeyi piyasaya sürmesine rağmen fiyatlar düşmedi. Çiftçi ayçiçeği ve mısır geçen yıl çok kazandırdığı için bu yıl fasulye ekmedi. Bu da rekolte düşüşüne ve fiyat artışına neden oldu” diye konuştu.
Buğdayı da aynı tehlike bekliyor
Çivlikler Tarım Gıda sahibi Hayri Çivlikler de şu bilgileri verdi: “Bir yıl önce çiftçi zarar ediyordu. Fasulye 3-4 yıldan beri ithal edildiği için çiftçinin malı para etmiyordu. Çiftçi bu yıl fasulyeyi az ekti. Yöneticilerimiz maalesef üreticiyi düşünmüyor. Fiyatlar yükselirken çiftçi malını getirmez piyasaya sürmez. Toptancı da bu yüzden piyasaya fasulyeyi az az veriyor. Buğdayı da aynı tehlike bekliyor.”
Pirinçte de fiyat artıyor, kuru-pilav el yakacak
Pirinç de pahalılıkta fasulyeden geri kalmıyor. Sektör temsilcileri pirinç fiyatlarında artış olduğuna dikkat çekiyor. Rekoltenin iyi olduğunu kaydeden yetkililer daha sezon başında yıl sonu fiyatlarının uygulandığını belirtiyor. Dünya pirinç üretimine bakıldığında herhangi bir problem olmadığına dikkat çeken sektör temsilcileri bayramdan önce 2.10-2.20 TL olan Osmancık pirincine, 2.50-2.60 TL, 2.60-270 olan Baldo pirincine de 3.20 - 3.40 TL arasında fiyat istendiğini belirtiyorlar. Özentaş Çeltik Fabrikası CEO’su Mesut Dülger, “Bazı yerlerde arazi toplulaştırması yüzünden üretim azalıyor. Ekili alanlarda daralma var. Geçmiş dönemlerde çeltik fiyatları çok ucuza gitti. Bu yüzden çiftçi ekemedi zarar etti. Devletin bazı şeyleri tolere etmesi lazım” diye konuştu. Karacabey ovasında sulamanı yetersiz olduğuna dikkat çeken Dülger şöyle devam etti: “Az sulama nedeniyle sadece 20 bin dönüm alanda çeltik yetiştirilebiliyor. Bunun halledilmesi gerekir. Bir de Türkiye’de üretilen pirinç Kuzey Afrika’da ve Ortadoğu ülkelerinin damak tadına uygun olduğunu için genel kabul gördü. Ben bu artışı 2012 yılı başında ön görmüştüm. Bu fiyatların aşağı çekilmesi pek mümkün gözükmüyor.” Piyasada bir boşluk olduğuna dikkat çeken Zeki Gıda CEO’su Berker Özer de, “Toptancıların eli boştu. Çok fazla talep oldu. Ürün sürekli satıldığı için azalma oldu. Ürün piyasada az kaldı. Döviz kurunu da göz ardı etmemek gerekir. Bu yüzden fiyatlar engellenemiyor. Bu yıl Manyas Bölgesi’nde arazi toplulaştırması oldu büyük bir kısmına da çeltik ekilmedi. Toplulaştırma üretimi artırır” ifadelerini kullandı. |
