Bosna Hersek’te Aronia Ekimi ve Tarımsal İstihdama Destek
ANKARA (İHA) - Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı tarafından, Bosna Hersek'teki yoksullukla mücadele ve istihdamın artırılması projeleri kapsamında, ülkenin kuzeybatısındaki Sanski Most kentinde yaşayan çiftçilere 5 bin aronia bitkisi fidesi dağıtıldı. Kalkınmada yol arayışları devam eden Bosna Hersek’te en önemli problemlerin başında işsizlik ve eksik istihdam geliyor. Vadilerle bölünmüş dağlık arazi yapısına sahip Bosna Hersek’te tarım arazilerinin ancak yüzde 40’ı ekilebilirken, ülkenin en temel tarım ürünlerini dahi ithal eden net bir tarım ithalatçısı durumunda olduğu ifade ediliyor. Tarım sektöründeki en önemli problem olarak eskimiş tarım teknolojilerinin yenilenmesine yönelik tarımsal modernizasyonun yanı sıra finansal kaynak eksikliği de geliyor.
Bosna Hersek Sırp Cumhuriyeti ve Bosna-Hersek Federasyonuna bağlı Una Sana Kantonu arasında geçişi sağlayan stratejik bir bölgeyi oluşturan Sanski Most, Boşnak nüfusun yoğun olarak yaşadığı yer olma özelliği taşıyor. Bu çerçevede, 15 aileye istihdam alanı açmayı hedefleyen Aronia Yetiştiriciliği Projesi’nde Sanski Most’un pilot bölge olarak seçilmesinde şehrin söz konusu özellikleri etkili oldu. Sibirya yaban mersini olarak da bilinen yüksek gelir getiren bir bitki olarak Aronia meyvesine yönelik son yıllarda Bosna Hersek’te çalışmalar başlatıldı. Özellikle de içerdiği yüksek antioksidan nedeniyle vücut direncini arttıran bağışıklık sistemini güçlendiren, kanser başta olmak üzere bir çok hastalığın tedavisinde kullanılan bitki, meyve suyu, bitkisel çay ve yoğurt aroması olarak da geniş bir kullanım alanına sahip olup piyasada yoğun ilgi görüyor. Ayrıca söz konusu bitki pazar problemi de yaşamıyor.
Sanski Most yöresinde son yıllarda ekimi yapılan ve başarılı sonuçlar elde eden bitki üreticilerin dikkatini çekerek, kısa sürede artan oranda ekimi yapılmaya başlandı. Fidanlardan 5 seneye kadar sağlanacak verim her geçen sene artmakta ve beşinci sene sonunda bir fidandan yaklaşık 10 kg aronia temin edilebiliyor. Sanski Most merkezli olarak faaliyet gösteren Terra Sana Ekonomik Gelişim ve İstihdam Derneği geçtiğimiz senelerde 1,2 hektarlık bir alanda aronia bitkisinin üretimine başlayarak elde ettiği bilgi ve tecrübelerle aronia üretimi konusunda daha fazla üreticiye meyvelerin alım ve piyasalandırma işlemleri konusunda tarım üreticilerine güvence sağlamayı hedeflendi. Bu yıl da TİKA ve Terra Sana Derneği işbirliğinde gerçekleştirilecek ekim işlemleri için gerekli 5000 adet fidanın temini, gübre alımı ve 2 hektarlık alan için sulama sistemi TİKA tarafından temin edildi. TİKA tarafından temin edilen fidan ve malzemeler düzenlenen törenle yetkililere teslimi gerçekleştirildi. Teslimat öncesinde Terra Sana Derneği bünyesinde görevli yüksek ziraat mühendisleri tarafından 18 Mart 2014 tarihinde aronia yetiştiriciliğine dair çiftçilere yönelik bir eğitim programı da düzenlendi. Törene, Una-Sana Kantonu Bihaç Tarım Enstitüsü Müdürü Hociç Edham, Sanski Most Belediye Başkan Yardımcısı Mevlida Deumiç, TİKA Saraybosna Koordinatörü Dr. Zülküf Oruç, Terra Sana Derneği Direktörü Ziraat Mühendisi Ermina İslamçeviç, Terra Sana Derneği çalışanları, TİKA yetkilileri ve çifçiler katıldı. TİKA Saraybosna Koordinatörü Dr. Oruç, törende yaptığı açıklamada söz konusu projeyle Sanski Most kırsalında yaşayan 15 ailenin ekonomik durumunun düzeltilmesi, istihdam sağlanması, gelir getirici bu çalışma ile üreticilerin mevcut kapasitelerinin büyütülmesi ve aile başına ek gelirin yükseltilmesi hedefinde olduklarını ifade etti. TİKA Saraybosna Koordinatörü Dr. Oruç, pilot bir proje olarak başlatılan söz konusu projenin beklenilen başarılı sonuçları vermesi halinde önümüzdeki yıllarda daha geniş arazileri içerecek şekilde sürdürülmesinin planlandığını da sözlerine ekledi. Terra Sana Derneği Direktörü Ziraat Mühendisi İslamçeviç ise TİKA’ya sundukları proje tekliflerinin kısa bir süre içerisinde onaylanarak dönüş yapıldığını ve yaşanan ekonomik sıkıntılar sebebiyle temin etmekte zorlandıkları fidan ve diğer malzemelerin temini ile Sanski Most Bölgesi’nde ekonomik istihdama katkı sağlandığını dile getirdi. Terra Sana Derneği Direktörü Ziraat Mühendisi İslamçeviç verilen destekten dolayı TİKA’ya teşekkürlerini sunarak konuşmasını tamamladı. Tören temin edilen malzemelerin yetkililere teslim edilmesi ile sona erdi. | 
