İran üzümü, üreticiyi zorda bıraktı
Kuru üzüm fiyatlarının 5,5’ten 3 liraya kadar gerilemesi, sektörde krize yol açtı. Tariş Üzüm Birliği Başkanı Ali Rıza Türker’in, “Bazı ihracatçıların transit ticaret yoluyla gelen İran üzümünü pazarlaması ve ihracatta Türk üzümü yerine İran üzümünün tercih edilmesi fiyatları düşürdü.” açıklamasının ardından İzmir Ticaret Borsası (İTB) Başkanı Işınsu Kestelli de bir açıklama yaparak spekülasyona dikkat çekti. Kestelli, “Dünya lideri olduğumuz üzümde, ülkemizin kaybedeceği spekülatif fiyat döngüsü artık bitmelidir.” dedi.
Sektör temsilcileri, art arda açıklama yaparak üreticileri fiyat dalgalanmalarına karşı uyardı. Gelişmeleri kriz olarak değerlendiren İTB Başkanı Kestelli, Ege Bölgesi’nde yaklaşık 100 bin üretici ailenin geçim kaynağı olan üzümün, bölge ekonomisinin de önemli itici gücü olduğuna dikkat çekti. Çekirdeksiz kuru üzümün yüzde 90’ının ihraç edildiğini belirterek, fiyatların diğer üretici ülkelerdekiyle rekabet edebilecek seviyede olması gerektiğini vurguladı. Ayrıca çekirdeksiz kuru üzümün gelişmiş Avrupa ülkelerine hammadde olarak satıldığını ve ihraç edildiği yerde bir sanayi girdisi olarak işlem gördüğünü dile getiren Kestelli, “Bu durum, üzüm ihracatında fiyatları çok daha önemli konuma getirmektedir. Üzüm fiyatlarının aşırı yükselmesi durumunda diğer üretici ülkeler, devreye girerek pazarımızı kapmaktadır. Sezonun hemen başında yaşanan gelişmeler piyasa üzerinde ciddi baskı kurmuş, rekoltenin bir önceki yıla göre yarı yarıya düşeceği söylentisi yayılmış, üzüm fiyatlarının 6–7 liraya yükseleceği spekülasyonu yapılmış ve üreticimize mallarını satmamaları telkin edilmiştir.” diye konuştu. “Balonlaştırılan fiyatlar yüzünden ihracatta ciddi pazar kayıplarına uğramış durumdayız.” diyen Kestelli, “Biz 5 liralı beğenmeyip mal satmazken bu rakamı olumlu bulan İran ve Amerika gibi üretici ülkeler bizim pazarımızı aldı. İhracatımız, 160 bin tondan 110 bin tona geriledi.” dedi.
Stoklarında üzüm bulunduran tüccarların da fiyatların düşüşünden zarar gördüğünü kaydeden Tariş Üzüm Birliği Başkanı Ali Rıza Türker, “Sezon başında rekolte eksikliği nedeniyle üzüm fiyatlarının yükselmesi sonucunda bazı ihracatçıların, Türk üzümü yerine transit ticaret yoluyla İran üzümü pazarlaması ve Avrupa piyasasına yapılan Amerikan üzümü satışları, üzüm fiyatlarının düşmesindeki en önemli etken olmuştur.” değerlendirmesinde bulundu. |
