‘Yok yılı’ zeytinyağı fiyatlarını ikiye katladı
Geçen yıl 205 bin ton olan zeytinyağı üretimi 130-140 bin tonlara kadar geriledi. İhracatın fazla olması sebebiyle geçen yıldan stok devrinin de az olması, yaklaşık 10 yıldır zam görmeyen zeytinyağı fiyatını iki katına çıkardı. Geçen sene 4,5-5 TL civarında olan natürel sızma zeytinyağının toptan fiyatı, bu sezon 8,5-9 liraya çıktı.
Geçen yıl yüksek rekolte sayesinde rekor kıran zeytinyağı üretimi, şimdi ‘yok yılı’nın da etkisiyle dip yaptı. Buna zirai hastalıklar, çiçeklenme dönemindeki olumsuz hava şartları ve kuraklığın da eklenmesi, rekolteyi yarı yarıya düşürdü. Geçen yıl 205 bin ton olan üretim, 130-140 bin tonlara kadar geriledi. İhracatın fazla olması sebebiyle geçen yıldan stok devrinin de az olması, yaklaşık 10 yıldır zam görmeyen zeytinyağı fiyatını neredeyse iki katına çıkardı. Geçen sene 4,5-5 TL civarında olan natürel sızma zeytinyağının toptan fiyatı, bu sezon 8,5-9 liraya çıktı. Market raflarında ise 12 ile 15 TL arasında seyrediyor. Rekolteye bağlı olarak ihracatta da düşüş gözleniyor. Geçen yıl 93 bin tonla son yılların en yüksek ihracat rakamına ulaşan sektör, 2014’ün ilk üç ayında yüzde 60 düşüş yaşadı. Geçen sene aynı dönemde 46 bin ton olan zeytinyağı ihracatı, bu sene 15 bin ton seviyelerine kadar geriledi. Fiyat artışını değerlendiren sektör temsilcileri, mayıs sonundaki rekolte tahmininin fiyatın seyrini belirleyeceğine dikkat çekti.
Ayvalık bölgesinde üretim yapan Güven Asa Naturel Sızma Zeytinyağları Satış ve Pazarlama Koordinatörü Zekeriya Parlak, yok yılının zeytinyağı fiyatlarına beklenenden fazla yansıdığını söyledi. Önceki yok yıllarına göre rekoltenin yarı yarıya azaldığını belirten Parlak, “Ancak bu sene onun da altına indi. Hasılat yüzde 25’e kadar düştü. Bu sene zeytinin tam büyümeye başladığı zamanda sinek vuruğu çok fazla oldu. Doğru ilaçlama yapılmaması, zararın boyutunu daha da artırdı. Zeytinyağının toptan fiyatı 7-8 liraya, perakendede ise 12 liraya kadar yükseldi.” dedi.
Bu sezon özellikle natürel sızma yağda büyük kayıp yaşandığına dikkat çeken Tariş Zeytin AŞ Genel Müdürü Cengiz Dikmen ise şunları söyledi: “Geçen sezon rekolte 205 bin tondu. Bu sene açıklanan ilk rakamlara göre 130-140 bin ton civarında ama sektörde, bu rakamlara bile ulaşılmadığı görüşü hakim. Bunun yanında kalitede de problem var. Geçen sezon natürel sızma dediğimiz asidi düşük yağ oldukça fazlaydı, bu sene neredeyse hiç çıkmadı. Ciddi miktarlarda kayıp var. Buna bağlı olarak fiyatlar çok arttı. Ham yağ fiyatlarında yüzde 40’ı aşan artışlar oldu.” Dikmen, geçen sene fazla ihracat sebebiyle stokların da azaldığı yönünde bilgiler olduğunu, fiyatın seyrini önümüzdeki yılın rekolte tahmininin belirleyeceğini dile getirdi.
Türkiye’nin önemli zeytin üretim bölgelerinden Akhisar Ticaret Borsası Başkanı Alper Alhat da, “Mayıs ayında ağaçlar erken çiçek açtı. Çiçek bağlama döneminde ağaçlarda güneş yanığı oluştu. Bunun sonucu mahsul azaldı ancak şu anda ağaçların durumu gayet iyi. Bu da gelecek sezon herhangi bir olumsuzluk yaşanmaması halinde ‘var yılı’na gireceğimizi gösteriyor. Ayrıca 2008 yılında dikilen 80 milyon ağacın da meyve vermeye başlamasıyla bundan sonra bol mahsullü dönemlere gireceğiz. Türkiye’de artık düşük rekolte bitecek. Asıl bundan sonra yüksek rekolteyi ne yapabileceğimizi düşünmemiz lazım.” değerlendirmesinde bulundu. “Fiyatlar şu anda zirvede, daha fazla artmaz.” diyen Ahlat, fırsatçılara dikkat çekti: “Bugün zeytinyağından fırsatçılık yapmak isteyen birçok firma var. Geçen yıl kuraklığı, bu sene de rekolteyi bahane ederek fırsatçılık yapmak istiyorlar.”
Seroliva markasıyla üretim yapan Oliva Gıda Genel Müdürü Servet Altay ise bu sene iklim şartlarından dolayı zeytinde yok yılının ötesinde bir durumun söz konusu olduğunu dile getirdi. |
