Küçük Çiftçiler Nasıl Rekabet Edecek?
Türkiye’de büyük şirketlerin hobi mahiyetli kurdukları birkaç çiftlik ile istisnaları hariç tarım işletmelerinin tamamı küçük işletmedir. Yani hem çiftçinin elindeki arazi küçük hem de ahırında, ağılındaki hayvan sayısı sınırlı.
İşletme ölçeğinin küçük olduğu ülkemizde çiftçinin sermaye biriktirerek ürettiğini katma değerli hale getirecek işletme kurması da mümkün değil. Dolayısıyla da ürettiğini el değmeden römorka yükleyip, hatta doğrudan tarladan tüccara veya sanayi kuruluşlarına vermek zorunda. Ürün tarlada para ediyor mu? Ne mümkün. Üründen para kazanılan asıl alan, ürünün katma değerli hale geldiği aşama. Sermaye biriktiremeyen çiftçi nasıl katma değerli alanda boy gösterecek? Bunun bir tane yolu var; kooperatif işletmeler. Biz bunun olabilirliğini şeker sanayinde ispatladık.
Avrupa’da Amerika’da yüzlerce örneği var. Bizim o alana daha çok müdahil olmamız, daha çok ürüne müdahil olmamız gerekiyor. Biz önden çekeceğiz, başkaları da peşimizden gelecek. |
