Kereviz Nedir
Maydanozgillerden, kökleri ve yaprakları sebze olarak kullanılan kokulu bir Bitki (Apium graveolens).

Kereviz ( Apium graveolens dulce ), maydanozgiller Apiaceae familyası içinde, batı ve kuzey Avrupa sahil bölgelerinin ve özellikle de bu bölgelerin çukur ve sazlık kesimlerinin yerlisi olduğu kabul edilen, yenilebilir, iki senelik bir bitkidir. Bir metreye kadar boy atabilir. Çiçekleri krem rengine çalan beyaz renkte, 2-3 mm. çapındadır.

Kerevizin meyveleri ( tohumları ), otu ve kökünden istifade edilir. Köklerinden yemek, yaprak ve sapalarından salata yapılır. Fakat genellikle tohumları şifa maksadı ile kullanılır ve çay, tentür ve natürel ilaç yapılır ve de eter yağı elde edilir.

Kerevizin bilinen 20 kadar alttürü mevcuttur

Botanik: Vatanının doğu Akdeniz ülkeleri olduğu tahmin edilen bitki günümüzde Avrupa, Asya'nın Türkiye, Türkistan, Kafkaslar ve Ortadoğu gibi bölgelerinde yetişmektedir. Yumru Kereviz kökünün 10-20 cm çapında, çocuk kafası büyüklüğünde yuvarlak ve alt kısmında yan köklerden oluşur. Dış kısmı sarımsı beyaz, yeşilimsi beyaz veya esmerimsi beyaz, iç kısmı beyaz, yumuşak ve bazen de boşluklar bulunulabilir.

Büyük gövdeli kereviz genellikle İtalya, İspanya ve Fransa gibi ülkelerde taze yaprak ve yaprak saplarından salata yapmak için kullanılır. Bu nedenle genellikle bu ülkelerde yetiştirilir. Yabani kereviz kökleri ince bir pancar köküne veya iri bir havuç'a benzer bu tür diğerlerinden daha keskin kokuludur, bu sebeple aroma veya yabani kereviz diye de anılır.

Kereviz iki yıllık bir bitki olup birinci yıl sadece uzun saplı rozet yapraklara sahiptir ve ikinci yıl gövdesi 1 metreye kadar ulaşabilir ve üst kısımları çatallaşır. Roset ve alt yaprakları uzun saplı kanat şeklinde ve üsteki yaprak gövdeye oturmuştur. Yapraklar genellikle üçlü yaprakçıklardan oluşur ve bunların kenarları derin dişli ve koyu yeşil renklidir.

Çiçekleri 3-6 mm büyüklüğünde, kalp şeklinde, beyaz, sarımsı beyaz veya yeşilimsi beyaz renkteki taç çiçeklere sahiptir. Takriben 10-15 çiçek bir şemsiyeciği ve 8-16 şemsiyecikte bir şemsiyeyi oluşturur. Meyveleri 1-2 mm büyüklüğünde üzerinde yay gibi üç çıkıntı bulunur, tüysüz, parlak, esmer renkli, özel kokulu, yastı ve köşeli veya yuvarlaktır.

Yetiştirilmesi: Vatanı doğu Akdeniz ülkeleri olan kereviz Türkiye'nin hemen her yöresinde yetiştirilebilir.

Hasat zamanı: Dallı kereviz taze yaprak ve yaprak sapları Mayıstan Ekime kadar kesilerek kullanıla bilir. Yumruları ( kökleri ) Ekimde sökülerek çıkarılır, yıkanır ve yemek yapmada kullanılır. Tohumları Ekimden Kasıma kadar toplanır ve kurutulur ve de kaldırılır.

İlk zamanlar sadece yabani kerevizin var olduğu ve bunun kültür Bitkisi olarak kullanılmaya başlanması ile birlikte çeşitli formlar oluşmuştur. Kerevizin M.Ö: 1000 yıllarından beri yani Firavunlar zamanından beri yetiştirildiği bilinmektedir.

Avrupa, Akdeniz havzası ile Kafkasya'da yetişen yabani Kerevizlerinayıklanma ve ıslahı ile elde edilmiş iki yıllık, çok kokulu, otsu tarım bitkisidir. Ülkemizde bolca yetiştirilmekte olan kereviz, 30-100 cm. boylanabilir. Yumru kökleri şişkin, etli ve lifli; 2-5 yaprakçıktan oluşan yapraklan çok parçalı ve yaprak sapı olukludur. Bitkinin kökü gelişkin olanlarına kök kereviz, sapı gelişkin olanlara ise sap ya da yaprak kereviz denir. Kereviz bitkisi birinci yılında yalnızca kök ve yapraklarını geliştirir, ikinci yılında sapı sürerek beyaz ya da sarımsı renkte çiçeklerini açar ve tohum verir. Tohumları 1,5-2 mm. uzunlukta, esmer renkli ve özel kokulu olur. Güneşli, sert rüzgarlardan korunmalı yerleri; nemli, Suyu iyi akıntılı ve bitek toprakları seven kereviz bitkisi, tohumlarıyla çoğaltılır. Ancak, fide halindeyken yeri değiştirilerek şaşırtma yapılmalıdır.

Kereviz Faydaları -Yararları
Vitaminler, Mineral Tuzlar ve diğer besleyici Maddeler yönünden zengin bir bitki olan kerevizin, kök ve yaprakları makbul bir sebze olarak bolca tüketilir. Körpe yaprakları kurutulup ezilerek bazı yemeklere çeşni vermesi için katılır, içerdiği minerallerden başka, % 2-3 oranında apiol adlı uçucu yağı içeren tohumları, öğütülüp kereviz Tuzu olarak bazı yiyeceklere katılır. Tuzsuz rejimlerde sofra tuzu yerine kullanılır.

Bütün bu etkilerinden yararlanılmak üzere, 1 bardak kaynar suya, piyasadan satın alınan, sonbaharda toplanmış olgun kereviz tohumlarından o anda ezilmiş 1-2 tatlı kasığı atılır ve 10-15 Dakika süreyle demlendirilir. Böylece elde edilen infüzyon, Günde üç kez birer bardak olarak içilir.

Şifa amaçlı kullanımı
Kereviz besleyici, metabolizmayı hafif surette tahrik edici ve güçlendirici bir sebzedir. Gıda şeklinde alınabildiği gibi, kereviz suyu da çıkarılabilir. Toz veya kapsül şeklinde de piyasada bulunmaktadır.

Kerevizin şifalı ürün olarak kullanımında öncelikle idrar sökücü (diüretik) özelliği akla gelmektedir.

Tarih
Eski Yunan uygarlığınca iyi bilinen bir bitki olan kerevizin gıda olarak kullanımının ilk izlerine Sisam adası kalıntılarında rastlanmıştır. Homeros'un İlyada'sında atların Troya yakınlarındaki sazlıklarda yetişen yaban Kerevizi ile otlandıkları dizesi yer almakta, Odissea'da Kalipso'nun mağarasının yakınında yine yaban kerevizi yetişmektedir.

Kereviz haşlanmış sebze olarak ,salatası veya çorbası yapılarak yaygın şekilde tüketilen bir gıda maddesidir. Özellikle güney Avrupa mutfak geleneklerinde, Fransız mutfağında, A.B.D.'de Louisiana yemek kültüründe önemli yeri vardır.

Kereviz tohumları tatlandırıcı baharat olarak kullanılır. Baharatlık amaca dönük kereviz tohumu yemeklik Tuz ile karıştırılarak "kereviz tuzu" adı altında piyasaya sürülür ve yemeklerde ve kokteylllerde olağan Tuza alternatif bir ürün oluşturur. Bloody Mary kokteyli ve hot dog sandöviçleri kereviz tuzu ile özdeşleşmiş iki tanınmış üründür.

Çin kerevizi veya Şark kerevizi daha ince saplı olup, tadı daha keskindir. Çin mutfağında genelde karışık yağlı kızartmalarda ve çorbalarda rastlanır.