Toprak tavındayken arazi sürülür ve tırmıklanır. 8x8 m. Aralık x mesafe ile çukur yerleri işaretlenir. Çukur açılmadan yüzeydeki toprak sıyrılıp dikimde kullanılmak üzere bir tarafa yığılır. En az 60x60 cm. boyutlarında açılacak çukurun üst kısmı kil topraksa ve altta kum çakıl tabakası varsa, bu tabakaya ulaşılıncaya kadar kazılır. Çukurdan çıkan toprak, daha önce yüzeyi sıyrılan alana saçılır. Standart dikim için en uygun aralık mesafe olan 8x8 m. esas alınırsa bu durumda dönüme (Da = 1000 m² ) 15 adet çukur kazılabilir.
ÇEŞİT BELİRLEME: Bahçe kurulacak yerin yükseltisi (rakım), yönü (bakı) tespit edildikten sonra iklim verilerine göre ÇEŞİT belirlenir.
PİKETAJ : Yöreye uygun çeşitler belirlendikten sonra eldeki fidan çeşidi sayısına göre piketaj yapılır. En uygun piketaj 7'ye 2 olanıdır. Her 7 sıraya en az 2 sıra veya her 7 fidana en az 2 çeşit tozlayıcı fidan seçilir. Şayet fidan sayıları eşitse sıra sayıları da eşit olabilir. Ancak sıra ya da fidan sayısı 7'yi geçmemeli 2' den de aşağı olmamalıdır. Standart dikimde en uygun Aralık x Mesafe 8x8 dir. Bu durumda dönüme (Da.=1000 m²) 15 adet fidan dikilebilir.
Not : 20 yıla ulaşmış ve 10x10 m. aralıkxmesafe ile kurulmuş A. Ceviz bahçelerinde, aradan bir ağacın çıkarılması gerektiğinde; iki ağaç arasındaki mesafe 20 m. olmaktadır. Bu çok açık bir mesafedir.
Ayrıca dönüme 5 ağaç fazla dikmekle % 50 fazla ürün alma şansı vardır.
Bu iki gerekçeden dolayı aralıkxmesafenin 8x8 m. olması üzerinde durulması önemli bir husustur.
ÇİT DİKİMİ
- Birim alana daha fazla fidan dikip kısa zamanda daha fazla ürün alma amacına yönelik çit dikiminde, sıra arası 7 m., fidana arası ise 3.5 m. olabilir. Bu durumda dönüme 40 fidan dikilir. Sıra arası mesafeyi daha çok budamayı yapacak olan makinenin genişliği belirler.
- Çit dikiminde, budamaya uygun çeşitler seçilmelidir.
- Çit dikiminde, sıra arasındaki boşluğa ve toprağa doğru dik giden dallardan yukarıya doğru yönlendirilemeyen dallarla tepe dalları çit şeklinde makine ile kesilmektedir.
6.3. Dikim
Dikim aralıkları ekolojik ve bakım koşullarına göre değişirse de cevizlerde en ideal dikim aralıkları; 12 x 12 m, 10 x 10 m, 10 x 8 m veya 8 x 8 m’dir.
Fidanların dikimleri dinlenme döneminde (yaprak dökümünden itibaren) yapılmaya başlanır ve gözler uyanıncaya kadar devam eder. Fidanların sökümü çok dikkatli bir şekilde yapılarak köklerin zarar görmemelerine özen gösterilmelidir. Dikim sırasında fidanlarda özellikle kök budaması yapılmalıdır. Dikim çukurları en az 60- 70 cm genişlikte ve 80- 100 cm derinlikte açılmalıdır. Fidanlar aşı noktaları toprak üstünde kalacak şekilde dikilmeli ve çukurlar bahçedeki üst toprak ile doldurulmalıdır. Dikimden hemen sonra fidanlara can suyu verilmelidir. Dikim yapıldıktan sonra, ilerideki kereste durumu da düşünülerek, fidan gövdeleri toprak yüzeyinden yaklaşık 1- 1.5 m yukarıdan kesilmeli ve taçlandırma budaması yapılmalıdır. Bundan sonra bölgedeki hakim rüzgarlar göz önünde tutularak fidanlar hereklere bağlanmalıdır. Yazları sıcak ve kurak olan bölgeler ile su kaynağı az olan yerlerde dikimden sonra su kaybını önlemek amacıyla yabancı ot veya hububat saplarıyla malçlama yapmak yerinde olur.
6.4. Toprak işleme
İlkbahar aylarında toprak tava geldiğinde derin bir sürüm yapılır. Bu dönemdeki toprak işleme toprağın havalandırılması yanında yabancı ot kontrolünün sağlanması bakımından da çok önemlidir. Yaz aylarında da duruma göre yabancı ot kontrolü bakımından toprak işleme yapılabilir. Sonbahar aylarında pullukla yapılacak sürüm, yağmur ve kar sularının toprağa işlemesi ve toprakta tutulması bakımından önemlidir. Toprak işlenirken köklerin yaralanmamasına özen gösterilmelidir.
6.5. Sulama
Ceviz ağaçları iri yapılı ve yaygın dallanma gösterdikleri için geniş bir yaprak yüzeyine sahiptirler. Bu nedenle terleme ile su kaybı fazla olan cevizlere yeterli suyun sağlanması çok önem kazanmaktadır.
Cevizler için ilkbaharda gelişme, meyvelerin büyüme ve iç doldurma dönemlerindeki su gereksiniminin karşılanması çok önemlidir. Bu dönemlerdeki susuzluk durumları büyüme ve gelişmeyi yavaşlatacağı gibi meyvelerin içlerini yeterince dolduramamalarına neden olacağı için kalite ve verim düşüklükleri meydana gelir.
Sulamada dikkat edilecek en önemli noktalardan biri de suyun etkili kök düzeyine ulaşmasının sağlanmasıdır. Cevizlerde ilk yıllarda, bölgenin ve su kaynağının durumu da göz önüne alınarak haftada 2 kez sulama yapmak gerekir. Sulama şekli olarak karık sulama, salma, damla ve alttan yağmurlama sulama sistemlerinden birisi tercih edilebilir. Cevizlerin sulanmasında kimyasal atıklar vb zararlı etmenlerle kirlenmemiş olan her türlü su kullanılabilir.
6.6. Gübreleme
Ceviz, toprakta çok aşırı bir sorun yoksa, gübreleme bakımından çok duyarlı bir bitki değildir. Bununla birlikte, yapısından dolayı, en önemli bitki besin maddesi gereksinimi azot olabilir. Yapılacak toprak analizlerinin sonuçlarına göre toprakta eksik olan besin maddeleri belirli bir program içinde toprağa verilmelidir.
6.7. Budama
Ceviz ağaçları iri ve büyük taç oluştururlar. Ancak bu ağaçlar genelde çok fazla budama istemezler. Bununla birlikte kurumuş ve birbiri içine girmiş dalların çıkarılması ve ağaç tacının içerisine ışığın rahatlıkla girmesini sağlayacak şekilde yapılacak aralama budamaları yararlı olur. Cevizlerde şekil budaması olarak genelde doruk dallı budama sistemi uygulanmakla birlikte budamanın çeşidi ve miktarı, çevreye ve ağaçları yetiştirme amacına bağlı olarak da değişebilir.
FİDAN DİKİM TEKNİĞİ
Fidan çukurları en az 60 - 80 cm derinliğinde olmak üzere açılır. Çukur açılırken, üst yüzey toprağı bir kenarda toplanır. Bu toprak yaklaşık 1000-1500 gr toz organik gübre harman edilir. Harman edilen bu karışımın bir kısmı, çukurun en alt kısmını doldurulur. Daha sonda fidan poşetinin en alt kısmı, maket bıçağı ile bir kapak gibi kesilir ve çıkartılır. Altı kesilmiş olan poşet, çukuru ortalayacak şekilde konulup yine maket bıçağı ile alttan üste doğru boylu boyunca kesilir. Burada, dikkat edilecek husus, poşet kesimi sırasında köklere zarar vermemek ve poşet toprağını dağıtmamaktır. Poşet kesildikten sonra poşeti çıkarmadan, kalan harmanlanmış toprak ile etrafı yarıya kadar doldurulur. Daha sonra poşet yavaşça fidan toprağını dağıtmadan çekilir. Henüz çukur yarı yarıya dolu iken, yaklaşık bir teneke can suyu verilir. Sulamanın ardından, çukur toprakla tamamen doldurulur. Burada dikkat edilecek husus, fidan poşet yüzey seviyesi ile doldurulmuş çukurun yüzey seviyesinin aynı olmasıdır. Daha sonra yaklaşık bir metre çaplı yalak yapılır ve bir metre uzunluğunda rüzgar kazığı çakılarak fidana elastik bant ile bağlanır. Bundaki amaç; fidanın rüzgardan sallanarak köklerinin hava almasını engellemektir.
CEVİZ BAKIM PROGRAMI
OCAK-MAYIS
OCAK..... BİTKİ DİNLENME HALİNDEDİR.
***********************************
ŞUBAT.....BORDO BULAMACI (GÖZTAŞI) İLE İLAÇLAMA YAPILIR. (%2 'LİK ORANDA )
UYGULAMA TARİHİ: 1. HAFTA İÇERİSİNDE
Amaç: Bitki bünyesindeki mantari hastalıkların yok edilmesi ve yeni Sezonda mantari hastalıklara yakalanma riskini en aza indirmektir. Gözlerin UYANMAMIŞ olmasına özellikle dikkat edilmelidir.İlaçlamadan sonra 1 GÜN BOYUNCA YAĞMUR YAĞMAMASI GEREKİR. Aksi halde ilacın etkisi azalır ve tekrarı gerekir.
***************************************
MART....... BİTKİ UYANMAYA HAZIRLANIR.
***************************************
NİSAN....... BİTKİ KÖK ÇALIŞMALARINI HIZLANDIRIR VE UYANMAYA BAŞLAR.
***************************************
MAYIS......
SULAMA PROGRAMINA BAŞLANIR VE ORGANİK TOZ
GÜBRE ATILIR.
Mayıs başında; Organik toz gübre, fidan başına en az 500 gr atılarak toprakla yüzeysel olarak karıştırılır.
GÜBRELEME... Perşembe Günü- fidan başına 1 gr düşecek şekilde Boolteks tek başına kullanılır.
Gözleme bağlı olmak kaydıyla, yaprak bitleri gibi zararlılar için FOSFORİN gibi insektisit, kabarcık, karaleke, yaprak buruşması, gün yanığı gibi hastalıklar içinde EXPER TEAM gibi bakırlı ilaçlar ile kutu dozajında, sadece hasta olan fidanlara ilaçlama yapılır. Ayrıca, fidan yalağındaki yabancı ot mücadelesi sezon sonuna kadar takip edilir,
CEVİZ BAKIM PROGRAMI HAZİRAN
HAZİRAN.. SULAMA PROGRAMINA DEVAM EDİLİR VE İLAÇLAMA YAPILIR.
1.HAFTA... SULAMA:........ Perşembe Günü- fidan başına 35 lt (damlama sisteminde 3 saatlik akış, 35 lt' ye tekamül eder.)
GÜBRELEME... Perşembe Günü- fidan başına 50 gr sıvı organik gübre (COMPLEX) ve 10 gr %51' lik potasyum ve fidan başına 1 gr köklendirici kullanılır.
GÜBRELEME... Perşembe Günü- fidan başına 1 gr düşecek şekilde Boolteks tek başına kullanılır.
*****************************************
Gözleme bağlı olmak kaydıyla, yaprak bitleri gibi zararlılar için FOSFORİN gibi insektisit, kabarcık, karaleke, yaprak buruşması, gün yanığı gibi hastalıklar içinde EXPER TEAM gibi bakırlı ilaçlar ile kutu dozajında, sadece hasta olan fidanlara ilaçlama yapılır. Ayrıca, fidan yalağındaki yabancı ot mücadelesi sezon sonuna kadar takip edilir.
GÜBRELEME... Perşembe Günü- fidan başına 1 gr düşecek şekilde Boolteks tek başına kullanılır.
İLAÇLAMA...... Perşembe Günü:Yapraktan, güneş yanığına karşı; 5 kg / 100 lt karışımında SURROUND WP, tüm ağaç yıkanacak şekilde verilir. (Meyveli ağaçlar için )
Gözleme bağlı olmak kaydıyla, yaprak bitleri gibi zararlılar için FOSFORİN gibi insektisit, kabarcık, karaleke, yaprak buruşması, gün yanığı gibi hastalıklar içinde EXPER TEAM gibi bakırlı ilaçlar ile kutu dozajında, sadece hasta olan fidanlara ilaçlama yapılır. Ayrıca, fidan yalağındaki yabancı ot mücadelesi sezon sonuna kadar takip edilir.
CEVİZ BAKIM PROGRAMI AĞUSTOS
AĞUSTOS. SULAMA PROGRAMINA DEVAM EDİLİR. (SIVI ORGANİK GÜBRE KULLANILMAZ.)
GÜBRELEME... Perşembe Günü- 10 gr %51'lik potasyum Yapraktan fidan başına 2 gr GOLDEN-MIX verilir.
İLAÇLAMA...... Perşembe Günü-Yapraktan, güneş yanığına karşı; 5 kg / 100 lt karışımında SURROUND WP, tüm ağaç yıkanacak şekilde verilir. ( Meyveli ağaçlar için )
GÜBRELEME... Perşembe Günü- fidan başına 1 gr düşecek şekilde Boolteks tek başına kullanılır. Yapraktan, fidan başına 2 gr GOLDEN-MIX verilir
Gözleme bağlı olmak kaydıyla, yaprak bitleri gibi zararlılar için FOSFORİN gibi insektisit, kabarcık, karaleke, yaprak buruşması, gün yanığı gibi hastalıklar içinde EXPER TEAM gibi bakırlı ilaçlar ile kutu dozajında, sadece hasta olan fidanlara ilaçlama yapılır. Ayrıca, fidan yalağındaki yabancı ot mücadelesi sezon sonuna kadar takip edilir.
CEVİZ BAKIM PROGRAMI EYLÜL
EYLÜL....... SULAMA PROGRAMI SONA ERER VE FASILALI SULAMA'YA GEÇİLİR
GÜBRELEME... Perşembe Günü- 10 gr %51'lik potasyum Yapraktan fidan başına 2 gr GOLDEN-MIX verilir.
Gözleme bağlı olmak kaydıyla, yaprak bitleri gibi zararlılar için FOSFORİN gibi insektisit, kabarcık, karaleke, yaprak buruşması, gün yanığı gibi hastalıklar içinde EXPER TEAM gibi bakırlı ilaçlar ile kutu dozajında, sadece hasta olan fidanlara ilaçlama yapılır. Ayrıca, fidan yalağındaki yabancı ot mücadelesi sezon sonuna kadar takip edilir.
CEVİZ BAKIM PROGRAMI EKİM
CEVİZ BAKIM PROGRAMI
EKİM......... FASILALI SULAMAYA DEVAM EDİLİR.
1.HAFTA... SULAMA:........ SULAMA YAPILMAZ
GÜBRELEME... Yapraktan, %14 lük BOR ile %19 luk ÇİNKO kutu dozajında karıştırılarak verilir
GÜBRELEME... Perşembe Günü- 10 gr %51'lik potasyum
Gözleme bağlı olmak kaydıyla, yaprak bitleri gibi zararlılar için FOSFORİN gibi insektisit, kabarcık, karaleke, yaprak buruşması, gün yanığı gibi hastalıklar içinde EXPER TEAM gibi bakırlı ilaçlar ile kutu dozajında, sadece hasta olan fidanlara ilaçlama yapılır. Ayrıca, fidan yalağındaki yabancı ot mücadelesi sezon sonuna kadar takip edilir.
CEVİZ BAKIM PROGRAMI KASIM-ARALIK
KASIM...... FASILALI SULAMA SONA ERER VE TOZ ORGANİK GÜBRE DAĞITIMI YAPILIR.
Kasım başında; Organik toz gübre, fidan başına en az 500 gr atılarak toprakla yüzeysel olarak karıştırılır
ARALIK..... ARAZİ TEMİZLİĞİ YAPILIR.
Arazi içerisindeki dökülmüş yapraklar toplanarak yakılır. Böylece mantari hastalıkların ve zararlı böcek larva ve yumurtalarının yok edilmesini sağlanır.
NOT: BAKIM PROGRAMINDA TAVSİYE EDİLEN GÜBRE MİKTARLARI HER YIL %10 ARTTIRILARAK UYGULANIR.
YILLARA GÖRE SU İHTİYACI
1.yıl 700 lt yani her sulamada her fidana 35 lt olmak üzere MAYIS-EYLÜL arası 20 kez sulama
2.yıl 800 lt yani her sulamada her fidana 40 lt olmak üzere MAYIS-EYLÜL arası 20 kez sulama
3.yıl 900 lt yani her sulamada her fidana 45 lt olmak üzere MAYIS-EYLÜL arası 20 kez sulama
4.yıl 1000 lt yani her sulamada her fidana 50 lt olmak üzere MAYIS-EYLÜL arası 20 kez sulama
5.yıl 1100 lt yani her sulamada her fidana 55 lt olmak üzere MAYIS-EYLÜL arası 20 kez sulama
6.yıl 1200 lt yani her sulamada her fidana 60 lt olmak üzere MAYIS-EYLÜL arası 20 kez sulama
7.yıl 1300 lt yani her sulamada her fidana 65 lt olmak üzere MAYIS-EYLÜL arası 20 kez sulama
8.yıl 1400 lt yani her sulamada her fidana 70 lt olmak üzere MAYIS-EYLÜL arası 20 kez sulama
9.yıl 1500 lt yani her sulamada her fidana 75 lt olmak üzere MAYIS-EYLÜL arası 20 kez sulama
10.yıl 1600 lt yani her sulamada her fidana 80 lt olmak üzere MAYIS-EYLÜL arası 20 kez sulama
CEVİZLER TOPLANDIKTAN SONRA, YEŞİL KABUĞUNDAN AYRILIP YIKANMALIDIR.
CEVİZLER YIKANDIKTAN SONRA GÖLGEDE HER GÜN KARIŞTIRILARAK KURUTULMALIDIR.
CEVİZLER KURUTULDUKTAN SONRA FİLE ŞEKLİNDEKİ ÇUVALLARA KONULMALIDIR.
CEVİZ ÇUVALLARI, KAPISI KUZEYE BAKAN VE HAVADAR OLAN KAPALI ALANLARDA MUHAFAZA EDİLMELİDİR.
CEVİZLER, KIRILMADAN 1 GÜN ÖNCE ISLATILMALI, KIRILDIKTAN SONRA EN FAZLA 60 GÜN İÇİNDE TÜKETİLMELİDİR
HASAT ve SONRASI
Cevizlerde hasat, iç ceviz ve yeşil kabuğun olgunlaştığı dönem olarak kabul edilir. Kalin açıldığı ve sert kabuktan ayrıldığı dönem yeşil kabuğun olgunlaşma belirtileridir. İç cevizin olgunluk belirtisi ise; iç ceviz ile sert kabuk arasında bulunan paket dokusunun kahverengileşmeye başladığı dönemdir. Çoğunlukla yeşil kabuk, iç cevizden daha geç olgunlaşır. Hasadın iç ceviz olgunluk zamanında yapılması, bu dönemde iç cevizin açık renkli olması nedeniyle iç cevizin ticari değerini artıracaktır. Ancak yetiştirici eğer hasat yeşil kabuğun olgunlaşma zamanını beklerse çok önemi kalite kayıpları meydana gelebilmektedir.
Cevizlerde hasat zamanına iklimin önemli etkisi olabilmektedir. Serin iklime sahip bölgelerde iç ceviz olgunlaşma zamanı ile yeşil kabuk olgunlaşma zamanı genellikle aynı döneme rastlar. Yüksek nem yeşil kabuğun açılmasını hızlandırır.
Hasat zamanını etkileyen önemli bir faktörde yetiştiriciliği yapılan çeşittir. Örneğin hasadı zamanında ve doğru yapıldığında Chadler ve Serr gibi çeşitler açık renkli iç rengine sahiptirler.
Hasat edilen meyvelerin toplanması, yeşil kabuklarının ayrılması ve meyvelerin kurutulması vs. kalite kayıplarını önlemek açısından mümkün olduğu kadar çabuk olmalıdır.
Güneş altında kalan meyvelerde, uzun süre yeşil kabuğu üzerinde kalan meyvelerde iç renginde bozulmalar görülür.
7.2. Hasat Yöntemleri :
Cevizlerde hasat elle ve mekanik yolla olmak üzere iki metotla yapılmaktadır. Türkiyede hasat sırıkla ağacın dövülmesi şeklinde yapılırken ceviz yetiştiriciliğinde söz sahibi ülkelerde mekanik yolla yapılmaktadır. Ağacı dövme şeklinde yapılan hasatta başta bir yıl sonraki yılda ürün verecek dallar olmak üzere önemli zararlanmalar meydana gelebilmektedir.
Mekanik yolla hasat; ağacın ana dallarının yada ağaç gövdesinin değişik sarsıcılar ile sarsmak ve meyvelerin ağaç üzerinden yere düşmesini sağlamak şeklinde yapılmaktadır. Bu amaçla değişik sarsıcılar (Kablolu sarsıcılar-Eksantrik sarsıcılar, Poner hareketli sarsıcılar, Pnömatik sarsıcılar vs.) kullanılmaktadır.
7.3. Hasat Sonrası:
Hasattan sonra kalite kayıplarını en aza indirmek amacıyla yeşil kabuk sert kabuktan kolayca ayrılmalı, yani meyveler hemen kavlatılmalıdır. Bazı yörelerimizde yeşil kabuğun yumuşaması ve kolay çıkması amacıyla üzerine naylon, kalın bez ve çuval gibi örtülerle örtülmesi önemli kalite kayıplarına neden olabilmektedir. Bazı ülkelerde kavlatma tamamen mekanik yolla yapılmaktadır.
Pazar değeri açısından için tüm olarak çıkması istenir. Hasadı yapılan meyveler eğer iç olarak pazarlanması söz konusu ise, cevizler daha kurumadan (nemli iken) kırılma işlemine tutulur. Böylece daha kolay bir şekilde için tüm olarak çıkması sağlanır.
Ülkemizde ceviz kırma işlemleri sergenler olarak adlandırılan yerlerde genelde kadınlar tarafından çekiçle vurarak kırmak şeklinde yapılmaktadır. Kırma işleminden sonra cevizler renklerine göre sınıflandırılıp paketleme işlemine tabi tutulur.
7.4. Kurutma:
İç ceviz olarak değerlendirilmeyecek yani kabuklu olarak pazarlanacak meyveler kavlatma işleminden sonra hemen kurutulmalıdırlar. Kurutma işlemi cevizin depo ömrü bakımından çok önemlidir. Bunun için kabuklu ve iç cevizde bulunması gereken en yüksek nem oranları standartlarla belirlenmiştir. Örneğin T.S.E. ye göre kurutulmuş; kabuklu cevizlerde %8, iç cevizde ise %5 nem oranı istenir.
Ülkemizde genelde cevizler dışarıda gölgede kurutulmaktadır. Bazı yörelerimizde ise güneş altında 7- 10 gün bekletilerek kurutma yapılmaktadır. Bu da başta iç renginin koyulaşması gibi çeşitli kalite kayıplarına neden olmaktadır. Bu yüzden bu kurutma şekli yanlıştır. Eğer başka kurutma imkanı yoksa en azından kurutma dışarıda gölge ortamlarda yapılmalıdır. Yani meyveler direkt olarak güneş ışığı altında kurutulmamalıdır. Ancak dünya ceviz üretiminde söz sahibi ülkelerde kurutma tamamen mekanik yollarla yapılmaktadır. Mekanik yollarla yapılan kurutma işlemlerinde, genelde meyveler 30- 350C'de 24 saat bekletilmektedirler. Sıcaklığın 400 C'nin üzerine çıkışı iç kalitesi bakımından istenmez.
7.5. Depolama ve Ambalajlama:
Cevizler yüksek yağ içeriğine sahip meyve olduğu için uygun şartlarda depolanması başta iç meyvenin bünyesindeki yağ bozulmaları açısından önemlidir. Bu yüzden cevizler düşük sıcaklıklarda (0- 40C) ve kuru ortamlarda uzun süre saklanabilirler.
Ambalajlama bir ürünün pazarlanmasında çok önemli bir aşamadır. Bu yüzden ambalajların sağlıklı materyallerle usulüne uygun yapılması gerek kabuklu gerekse iç cevizin pazarlanması açısından tüketicileri cezbetmektedir. Büyük çuvallarla doldurulmuş karışık cevizlerle, hepsi aynı renkte küçük gramajlı ambalajlanmış cevizlerin albenisi arasında çok açık farklılık görülmektedir. Örneğin iç cevizlerin ışık geçirmeyen vakumlu plastik torbalarla yapılması ve etiketlenmesi tüketiciler açısından çok önemlidir.
Hasat ve hasat sonrasındaki dönemlerde işlemlerin doğru yapılması üretici ve dolaysıyla da ülke cevizciliği için çok dikkat edilmesi gereken konuların biridir.
Ceviz dikim aralığı, tercihe göre 8x8 ile 12x12 arasında olabilir. Fakat; boş alandan olabildiğince faydalanmak için; Aşağıdaki gibi 10x7 olacak şekilde dikilmesine tavsiye ederiz.
6.1. Bahçe Kurma
Çok uzun yaşayan ve aşı ile çoğaltılması oldukça zor olan cevizde, bahçe kurmadan önce bölgenin ekolojik özelliklerinin iyi bilinmesi gereklidir. Ceviz kışları çok aşırı ve sürekli düşük sıcaklığın hakim olduğu bölgeler ile yazları çok aşırı sıcak olan yerlerde yetiştirilmemelidir.
Cevizler derine inen güçlü bir kök sistemine sahip oldukları için toprak derinliğinin en az 2- 2.5 m olması ve geçirimsiz katmanların olmaması gerekir. Yetiştiricilik yapılacak bölgenin topraklarında fazla alkalilik ve tuzluluk sorunları bulunmamalıdır.
6.2. Çeşit seçimi
Cevizlerde erkek ve dişi çiçeklerin farklı zamanlarda olgun hale gelme durumu yaygındır. Bu durumda erkek ve dişi çiçekleri aynı zamanda olgunlaşan homogam tip ve çeşitler yanında erkek çiçekleri önce olgunlaşan ve dişi çiçekleri önce olgunlaşan çeşitler bulunmaktadır. Bundan dolayı ceviz bahçesi kurarken mutlaka ya erkek ve dişi çiçekleri aynı zamanda olgunlaşan bir çeşit yada erkek ve dişi çiçeklerinin olgunlaşması aynı döneme gelen birden fazla çeşit ile karışık bir dikim tercih edilmelidir.
Çok uzun yıllar meyvesinden, ağacın ömrü sonunda gövdesinden faydalanacağımız Aşılı Ceviz ağacının Bahçesini kurarken dikkatli olmalıyız. Aksi halde, başlangıçta yapılacak bir yanlışlığın zararı uzun yıllar çekilecektir.
bahçe kurarken dikkat edilmesi gereken önemli hususların gözden geçirilmesinde fayda vardır: - Etrafı çıplak, bitki örtüsü bulunmayan (İç Anadolu ve Trakya) gibi yerlerde Aşılı Ceviz fidanları GİYDİRİLMELİDİR. Yani Aşılı Cevizlerin içine ve etrafına muhtelif meyveler dikilmeli, çok sert rüzgar olan yerlerde ise Rüzgar perdesi yapılmalıdır. Bu sayede gerek kışın soğuk sert rüzgarlarından, gerekse yazın sıcak ve yakıcı rüzgarlardan fidanlar korunmuş olur.
- Taban arazilerdeki kuru veya sulu dereler çok kıvrıntılı ve önlerinde hava akımını önleyen engeller varsa, bu gibi yerlerde kurulacak bahçeler tabandan yamaçlara doğru kaydırılmalıdır.
- Çeşit Seçimi; Bahçe Kurmada çok önemlidir. Her şeyi tam olarak yapmış olabilirsiniz, ama yanlış bir çeşit seçimi size hem zaman hem de para kaybına neden olur. Bu nedenle fidan seçerken hem fidanın sertifikalı olmasına dikkat etmelisiniz hem de fidanı aldığınız yere güvenmelisiniz. Bu nedenle fidanların SERTİFİKALI olmalarının yanında ADLARINA UYGUN olmaları da önemlidir. Ayrıca sertifikalı ve uygun çeşidin seçilmesi yanında bu fidanların yapılacak piketajlara göre dikilmesi de çok önemlidir. Birbirini tozlayan çeşitler piketaja göre dikilmezlerse verim düşük olur.
UYARI !
- Bazen piyasaya ucuz fidanlar sunanlar olabilir. Bu durumda belgelerin incelenmesi yanında fidanın AŞILI olup olmadığı araştırılmalıdır. Aşılı gibi görünen fidanın aslında aşılı olmadığı maalesef yıllarca sonra anlaşılabilmektedir. Sahte fidana bir örnek verilecek olursa; aşı zamanı çöğürde aşı yapılacak yerdeki bir gözün etrafındaki kabuk bir bıçak ucuyla çizilir. Bir müddet sonra bu yabani fidan çizilen gözün üzerinden kesilir. Ertesi yıl bu yabani göz sürdürülerek aşılı bir fidan görüntüsü verilir. Bu şekilde büyütülerek satışa sunulan fidanın sahte olup olmadığı Laboratuar koşullarında bile zor anlaşılır. Bu nedenle Aşılı fidan alınan yerin güvenli olması çok önemlidir.
Netice olarak BAHÇE KURMA'da dikkat edilecek hususlarla yapılacak işler zincirin birer halkası gibi olduğu unutulmamalıdır.
PROFİL AÇILMASI - TOPRAK ANALİZİ - ÇUKUR AÇILMASI
Ceviz, toprak istekleri bakımından seçici değildir. Kumlu-Çakıllı zayıf topraklarda rahatlıkla yetişebilir. Fazla su tutmayan gevşek ve süzek topraklardan hoşlanır
PROFİL AÇILMASI
Bazen toprağın üst görüntüsü yanıltabilir. Bunun için arazinin benzer yerlerinde arazi büyüklüğüne göre bir veya birkaç 120 cm. derinliğinde çukur açılır. Bu sayede toprak derinliği, toprağın yapısı, altta kayakilin bulunup bulunmadığı ve Taban Suyunun olup olmadığı gibi hususlar belirlenmiş olur.
- Ceviz, killi topraktan hoşlanmaz. Ancak kilin devamında altta kum-çakıl çıkıyorsa bir sakınca yoktur.
TOPRAK ANALİZİ
Aynı çukurdan her 30 cm. de bir toprak örneği alınır. Örneklere numara verilerek ayrı torbalara konulur ve etiketlenerek analize gönderilir. Analizde, ceviz için önemli olan şu hususlar incelenir:
- Toprağın pH değerleri ölçülür. Bu değerlerin en ideali 6.5-7.5 arasıdır. Değerin düşük olması toprağın asidik olduğunu, yüksek olması ise toprağın alkali olduğunu gösterir. Ceviz, hafif alkali topraklardan zarar görmez.
- Cevizin tuzlu topraklara karşı hassas olduğu bilinmelidir.
