DÜNYA SOYA DURUMU – Nisan 2014 Prof. Dr. M. Hikmet BOYACIOĞLU Okan Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölüm Başkanı [email protected] 2013/14 Sezonu Görünümü Uluslar arası Hububat Konseyi, IGC; 25 Nisan 2014 tarihli son raporunda; 2012/13 sezonu sonunda 272 milyon ton miktarda gerçekleştiğini tahmin ettiği dünya soya fasulyesi üretimini, Temmuz 2013/Haziran 2014 döneminde, 27 Mart 2014 tarihli öngörüsünden değişmeden ancak 2012/13 sezonundan 10 milyon ton yüksek olarak, 282 milyon ton miktarda açıklamıştır. Konsey; küresel soya fasulyesi üretiminin 2013/14’de, tüm önemli üreticilerdeki yüksek rekolteleri de içererek yıldan yıla %4 oranında yükselerek, rekor 282 milyon ton miktarda öngörüldüğünü belirtmiştir. IGC, 2012/13 sezonu sonunda 269 milyon ton miktarda gerçekleştiğini tahmin ettiği dünya soya fasulyesi tüketimini, 2013/14 döneminde, Mart ayı öngörüsünden değişmeden ancak 2012/13 sezonundan 12 milyon ton yüksek, 281 milyon ton düzeyinde olmasını beklemektedir. Konsey; özellikle Çin ve Brezilya’da olmak üzere yağlı tohum kırıcılardan gelen sıkı talep ile desteklenen 2013/14 küresel soya fasulyesi tüketiminin yıldan yıla %5 oranında bir yükselme ile tüm zamanların en yüksek düzeyi olarak 281 milyon ton miktarda öngörüldüğünü belirtmiştir. Raporda, 2013/14’de soyanın kırma işlemi için kullanımında yıldan yıla %5 oranında (237 milyon tondan 250 milyon tona) bir artış öngörüldüğü ifade edilmiştir. Yem amaçlı kullanımda yıldan yıla %1 oranında bir düşme (15 milyon tona) beklenirken, gıda olarak kullanımda ise geçen yıla kıyasla %3 oranında bir artış (16 milyon tona) öngörüldüğü açıklanmıştır. IGC, 2012/13 sezonu sonunda 97 milyon ton miktarda gerçekleştiğini tahmin ettiği dünya soya fasulyesi ticaretinin, 2013/14 döneminde, Mart ayı öngörüsünden 1 milyon ton ve 2012/13 sezonundan 1 milyon ton yüksek, 108 milyon ton düzeyinde gerçekleşeceğini tahmin etmektedir. Konsey; küresel soya fasulyesi ticaretinin 2013/14’de hemen, hemen tamamının Çin’e olan yüklemelerdeki öngörülen yükselme esas alınarak yıldan yıla %11 oranında yükselerek rekor 108,1 milyon ton düzeyinde öngörüldüğünü belirtmiştir. IGC, 2012/13 sezonu sonunda 26 milyon ton miktarda gerçekleştiğini tahmin ettiği dünya dönem sonu soya stoklarının, 2013/14 döneminde, Mart ayı öngörüsünden değişmeden ancak 2012/13 sezonundan 1 milyon ton yüksek, 27 milyon ton düzeyinde gerçekleşmesini beklemektedir. Konsey; dünya soya devir stoklarının 2013/14’de birbirini takip eden ikinci yılda, son üç-yılın en yüksek düzeyi olarak, yıldan yıla %4 oranında bir artış ile 26,9 milyon ton miktarda öngörüldüğünü belirtmiştir. IGC; başlıca ihracatçıların (ABD, Arjantin ve Brezilya) 2012/13 sezonu sonunda 9 milyon ton miktarda gerçekleştiğini tahmin ettiği dünya dönem sonu soya stoklarının, 2013/14 döneminde, Mart ayı öngörüsünden değişmeden ancak 2012/13 sezonundan 1 milyon ton yüksek, 10 milyon ton düzeyinde öngörüldüğünü açıklamıştır. Konsey, üç başlıca ihracatçı ülkenin toplam stoklarının %10 oranında bir büyümeyi temsil ederek 10,1 milyon ton miktarda öngörüldüğünü belirtmiştir. Dünya Soya Durumu, milyon ton | 10/11 | 11/12 | 12/13 | 13/14 Öngörü | 27.03 | 25.04 | Üretim | 267 | 241 | 272 | 282 | 282 | Tüketim | 258 | 254 | 269 | 281 | 281 | Ticaret | 91 | 94 | 97 | 107 | 108 | Stoklar | 36 | 23 | 26 | 27 | 27 | |