Sorun Çözme Kabiliyeti (SÇK) soyut bir kavram; bu nedenle de -eğer somut karşılıklarla desteklenmez ise- üzerinde konuşulması, düşünülmesi, irdelenmesi güç. Nitekim, bugüne kadarki deneyimler de bunu doğruluyor.
Bu soyut kavramı somut karşılıklarıyla ifade ederek daha bir "üzerinde konuşulabilir" hale getirmek için aşağıdaki katmanlara ayırmayı düşündüm; aynen, anatomi atlaslarındaki her bir yaprağı bedenin bir katmanını (deri, kas, damar, kemik katmanları gibi) gösteren saydam yaprakların üstüste gelince tüm bedeni göstermesi gibi.
Birkaç örnek vermek gerekirse:
Ø (1.1) Hareket ile ilgili SÇK: Bedensel engelli bir kişinin -yardım almaksızın- hareket etmesinde sorunlar olması kaçınılmazdır. Bu kişinin yaşamı boyunca karşılaşacağı sorunlar (alışılmış anlamda sorunlar + gerçekleşmesi yolunda engeller bulunan istek ve arzuları'nın toplamı), hareket ile ilgili sorunları nedeniyle kısmen de olsa gerçekleşemeyecektir. Bu durum, onun, hareket ile ilgili sorunları çözebilme kabiliyetinin azalması olarak nitelenmektedir.
Ø (3.4.1) Parçalardan bütüne ve bütünden parçalara doğru düşünebilme ile ilgili SÇK: Kişinin karşılaşabileceği sorunlar (yukarıda tanımlandığı şekliyle sorun + istek, arzu), sık sık bütün gibi olayları parçalayarak ayrıntılarını görmeyi ve ardından parçaları birleştirip bir sistem bütünlüğü içinde görmeyi gerektirir. Bu durumdaki bir kişinin bu bağlamdaki sorun çözme kabiliyeti sınırlıdır denilebilir.
Aşağıda bu katmanlaştırma girişimimi sizlerin zenginleştirici düşüncelerinize sunuyorum. Katkılarınızı farklı renklerle ya da diğerlerinden ayırabilecek birer gösterimle yaparsanız daha sonraki iletişimlerimiz için kolaylık olur.
Şimdiden teşekkürler.
Çarşamba, Temmuz 14, 2010
1. Bedensel SÇK öğeleri
1.1. Hareket ile ilgili SÇK
1.2. Kas gücü ile ilgili SÇK
1.3. Görsel SÇK
1.4. İşitsel SÇK
1.5. Dokunsal SÇK
2. Fizyolojik SÇK öğeleri
2.1. Bağışıklık sistemi ile ilgili SÇK
2.2. Enerji düzeyi ile ilgili SÇK
3. Bilişsel (cognitive) SÇK öğeleri
3.1. Zeka düzeyi ile ilgili SÇK
3.2. Dikkat düzeyi ile ilgili SÇK
3.3. Bilgi düzeyi ile ilgili SÇK
3.4. Düşünsel SÇK
3.4.1. Parçalardan bütüne ve bütünden parçalara doğru düşünebilme ile ilgili SÇK
3.4.2. Soyuttan somuta ve somuttan soyuta doğru düşünebilme ile ilgili SÇK
3.4.3. İlişkisel düşünebilme (birbirleriyle ilişkisi pek açık olmayan parçalar arasındaki ilişkileri görebilme) ile ilgili SÇK
3.4.4. Kendi kendine öğrenebilme ile ilgili SÇK
3.5. Merak ile ilgili SÇK
3.6. Sözel SÇK
3.6.1. Ana diline hakimiyet ile ilgili SÇK
3.6.2. Yabancı dillere hakimiyet ile ilgili SÇK
3.6.3. İletişim ile ilgili SÇK
4. Moral (ahlaki) SÇK öğeleri
4.1. Genel bütünsellik ile ilgili SÇK
4.2. Ticari ahlak ile ilgili SÇK
4.3. Entellektüel ahlak (aydın ahlakı) ile ilgili SÇK
4.4. Cesaret ahlakı ile ilgili SÇK
4.5. Sorumluluk ile ilgili SÇK
4.6. Sadakat ile ilgili SÇK
5. Psikolojik SÇK öğeleri
5.1. Takıntılarla ilgili SÇK
5.2. Korkularla ilgili SÇK
5.3. Stres ile ilgili SÇK
5.4. Sabır ile ilgili SÇK
5.5. Özgüven ile ilgili SÇK
6. Yönetsel SÇK öğeleri
6.1. Liderlik ile ilgili SÇK
7. Sezgisel SÇK öğeleri
7.1. Sezgileriyle algılayabildiklerini aklıyla denetleyebilme açısından SÇK
7.2. Sezgilerini, ezberlerinin zincirlerinden kurtarabilme ile ilgili SÇK
Yazıyı beğendiyseniz, Beyaz Nokta® Gelişim Vakfı'na bağış yapabilirsiniz: http://www.beyaznokta.org.tr/hakkimizda/bagislar/ Teşekkür ederim :-))
http://www.tinaztitiz.com/yazi.php?id=1144
|
