2011/12 Sezonu Görünümü
Uluslar arası Hububat Konseyi, IGC, 30 Haziran 2011 tarihli son raporunda;
2010/11 sezonunda 1,747 milyon ton düzeyinde gerçekleştiğini tahmin ettiği dünya hububat üretimini Temmuz 2011/Haziran 2012 döneminde, 6 Haziran 2011 tarihli güncellemesinden 17 milyon ton ve 2010/11’den 61 milyon ton fazla, 1,808 milyon ton düzeyinde öngörmektedir.
Konsey; dünya hububat üretimi öngörüsünün geçen aydan çoğunlukla, yeni 2010 verileri ile uyumlu, Çin’in buğday ve mısır rekoltelerindeki revizyonlar nedeniyle arttırıldığını belirtmiştir. AB için azaltılan üretim öngörüleri (buğday ve arpada) olmakla birlikte ABD, Güney Asya ve BDT için üretimin görünümünün Haziran ayında iyileştiği ifade edilmiştir. Sonuç olarak; küresel hububat alanının, BDT’ndeki geçen seneki büyük düşüşten sonra 2008/09 ve 2009/10’lardaki düzeylerine dönerek %2,1 oranında genişlediği öngörülmektedir.
IGC, 2010/11 sezonunda 1,795 milyon ton düzeyinde gerçekleştiğini tahmin ettiği dünya hububat tüketimini Temmuz 2011/Haziran 2012 döneminde, 6 Haziran 2011 tarihli güncellemesinden 14 milyon ton ve 2010/11’den 26 milyon ton fazla, 1,821 milyon ton miktarda gerçekleşeceğini öngörmektedir.
Konsey; dünya hububat tüketiminin geçen seneki artışa benzer şekilde %1,4 oranında yükselmesinin beklendiğini ancak endüstriyel kullanımda bu seneki 17 milyon tonluk artış tahmini ile kıyaslandığında çok daha az bir artış (6 milyon ton) öngörüldüğü belirtilmiştir. Bu değerlendirmenin, ABD’de bu yıl 127 milyon ton olarak tahmin edilen yakıt etanolu için mısır kullanımının, üstsel bir büyüme sonrasında hâlihazırda yasal olarak zorunlu düzeylere ulaşmış etanol üretimi ile 2011/12’de de aynı kalacağı kabul edilerek yapıldığı ifade edilmiştir. Bununla birlikte, bu öngörülerin büyük oranda gelecek yılki karışım programları konusundaki önümüzdeki dönemki ABD mevzuatı yanında mısır ve ham petrol arasındaki fiyat ilişkisine bağlı olacağı not edilmiştir. İlaveten, hububatların yemlik kullanımının, esas olarak Çin ve Avrupa’da olmak üzere 12 milyon tonluk artış ile 764 milyon tona yükselmesinin beklendiği açıklanmıştır.
IGC, 2010/11 sezonunda 240 milyon ton düzeyinde gerçekleştiğini tahmin ettiği dünya hububat ticaretinin Temmuz 2011/Haziran 2012 döneminde, 6 Haziran 2011 tarihli güncellemesinden 2 milyon ton düşük ancak 2010/11’den 3 milyon ton yüksek, 243 milyon ton miktarda öngörmektedir.
Konsey; dünya hububat ticareti öngörüsünün geçen aydan azaltılmasının özellikle Fas’da olmak üzere Kuzey Afrika’nın bazı bölgelerindeki buğday üretimi beklentilerinin iyileşmesini ve Suudi Arabistan’ın arpa ithalatlarındaki azalmayı yansıttığını belirtmiştir. Haziran 2011’de biten sezon ile kıyaslandığında, öğütmelik ve yemlik buğday alışlarının en büyük artışları kaydetmesi ile hemen hemen tüm bölgelerin hububat ithalatlarında orta düzeyde bir artış görmesinin beklendiği ifade edilmiştir. Toplam buğday ithalatlarının yaklaşık 5 milyon tonluk bir artış ile 126,4 milyon tona yükselmesinin ancak mısır, arpa ve sorgum ticaretinin az miktarda düşmesinin olası olduğu yorumu yapılmıştır. İlaveten, geçen seneki yaklaşık 29 milyon tonluk azalma sonrasında, Karadeniz Bölgesinden ihracatın eski düzeyine dönmesinin beklendiği, bununla birlikte Rusya’dan yüklemelerin bu ülkenin 2008/09 ve 2009/10 sezonlarındaki en yüksek düzeylerinin oldukça altında kalacağının öngörüldüğü not edilmiştir. Tam tersi bir durum olarak da, AB’nin hububat ihracatlarının, bu sezonun değişmeyen rekoltesini ve düşük devir-stoklarını yansıtarak, 1/3 gibi yüksek bir oranda düşeceğinin öngörüldüğü açıklanmıştır.
IGC, 2010/11 sezonunda 352 milyon ton düzeyinde gerçekleştiğini tahmin ettiği dünya dönem sonu hububat stoklarının Temmuz 2011/Haziran 2012 döneminde, 6 Haziran 2011 tarihli güncellemesinden 6 milyon ton yüksek ancak 2010/11 sezonu sonundan 13 milyon ton düşük, 339 milyon ton düzeyinde gerçekleşeceğini öngörmektedir.
Konsey; dünya hububat üretiminde öngörülen yükselmenin tüketimde öngörülen artışı aşıyor olmasına karşın görünümün hala küresel hububat devir stoklarında ilave bir azalma olduğunu belirtmiştir.
IGC; başlıca ihracatçıların (AB, ABD, Arjantin, Avustralya, Kanada, Kazakistan, Rusya ve Ukrayna) 2010/11 sezonunda 121 milyon ton olarak gerçekleştiğini tahmin ettiği dönem sonu hububat stoklarının 2011/12 dönemi sonunda, 6 Haziran 2011 tarihli güncellemesinden 8 milyon ton yüksek ancak 2010/11 sezonu sonundan 8 milyon ton düşük olarak 113 milyon ton düzeyinde gerçekleşeceğini öngörmektedir.
Konsey; başlıca ihracatçıların toplam stok öngörüsünün, Rusya ve ABD için devir stokları rakamların yukarıya doğru revizyonundan sonra yükseltildiğini ancak hala 2003/04’den bugüne en az dönem sonu stok düzeyinde olduğunu belirtmiştir.
Prof. Dr. M. Hikmet BOYACIOĞLU
Direktör
Doruk Group
Hububat ve Ürünleri Enstitüsü
