DÜNYA BUĞDAY DURUMU – Temmuz 2013 Prof. Dr. M. Hikmet BOYACIOĞLU
Okan Üniversitesi
Gıda Mühendisliği Bölüm Başkanı
2013/14 Sezonu Görünümü Uluslar arası Hububat Konseyi, IGC; 1 Temmuz 2013 tarihli son raporunda; 2012/13 sezonu sonunda 655 milyon ton miktarda gerçekleşeceğini tahmin ettiği dünya buğday üretimini, Temmuz 2013/Haziran 2014 döneminde, 31 Mayıs 2013 tarihli öngörüsünden 1 milyon ton ve 2012/13 sezonundan 28 milyon ton yüksek olarak,683 milyon ton düzeyinde açıklamıştır. Konsey; küresel buğday üretimi öngörüsündeki yıldan yılan %4 oranındaki artışın nedeninin hem daha geniş hasat alanı (215,2 milyon hektardan 221,8 milyon hektara) hem de biraz daha yüksek verimler olduğunu belirtmiştir. Raporda; normal hava koşulları varsayıldığında, üretimin AB, BDT, Kanada, Arjantin, Kuzey Afrika ve Avustralya’da iyileşmesinin beklendiği açıklanmıştır. Bununla birlikte; bu artışın, öngörülen yüksek kışlık buğdaydan vazgeçme nedeniyle ABD’nin azalan ürünü yanında önceki sezonun rekor üretimlerini takiben Çin ve Hindistan’ın düşük ürünleri ile kısmen dengeleneceği ifade edilmiştir. IGC, 2012/13 sezonu sonunda 673 milyon ton miktarda gerçekleşeceğini tahmin ettiği dünya buğday tüketimini, 2013/14 döneminde, Mayıs ayı öngörüsünden 2 milyon ton ve 2012/13 sezonundan 9 milyon ton yüksek, 682 milyon ton düzeyinde olmasını beklemektedir. Konsey; yıldan yılan %1,2 oranında artan küresel buğday tüketimindeki yükselmenin büyük bölümünün, esas olarak Asya’daki gelişmekte olan ülkelerdeki nüfus artışı tarafından yönlendirilen uzun-dönem eğilimde yaklaşık %1 oranında büyümesi öngörülen, insan gıdası olarak kullanımda olmasının beklendiğini belirtmiştir. Raporda, 2013/14 sezonunda buğdayın gıda olarak kullanımının önceki sezonki 465 milyon tondan 469 milyon tona ve endüstriyel olarak kullanımının 19 milyon tondan 20 milyon tona yükseleceğinin, yemlik kullanım ise 130 milyon tondan 129 milyon tona düşeceğinin öngörüldüğü açıklanmıştır. IGC, 2012/13 sezonu sonunda 138 milyon ton miktarda gerçekleşeceğini tahmin ettiği dünya buğday ticaretinin, 2013/14 döneminde, Mayıs ayı öngörüsünden 1 milyon ton yüksek ancak 2012/13 sezonundan hemen hemen değişmeden, 138 milyon ton düzeyinde gerçekleşeceğini tahmin etmektedir. Konsey, geçen aya göre Çin ve İran’ın ithalat öngörüleri yükseltilirken Hindistan’ın öngörülen ihracatının azaltıldığını belirtmiştir.
IGC, 2012/13 sezonu sonunda 179 milyon ton miktarda gerçekleşeceğini tahmin ettiği dünya dönem sonu buğday stoklarının, 2013/14 döneminde, Mayıs ayı öngörüsünden 1 milyon ton ve 2012/13 sezonundan 2 milyon ton yüksek, 181 milyon ton düzeyinde gerçekleşmesini beklemektedir. Konsey; geçen sezonun sonunda son dört yılın en düşük değerine indikten sonra dünya buğday stoklarının 2013/14’de sadece az miktarda iyileşeceğinin öngörüldüğünü belirtmiştir. Dünya buğday üretiminde kesin bir artış beklenmekle birlikte geçen yıldan düşük devir stoklarının toplam küresel arzlardaki büyümeyi sınırlayacağı ve bulunabilirlikteki her artışın büyük olasılıkla yüksek kullanım tarafından absorbe edilmesi nedeniyle yılsonu stoklarının sadece %1 oranında artacağının öngörüldüğü ifade edilmiştir.
IGC; başlıca ihracatçıların (AB, ABD, Arjantin, Avustralya, Kanada, Kazakistan, Rusya ve Ukrayna) 2012/13 sezonu sonunda 51 milyon ton miktarda gerçekleşeceğini tahmin ettiği dünya dönem sonu buğday stoklarının, 2013/14 döneminde, Mayıs ayı öngörüsünden 3 milyon ton düşük ancak 2012/13 sezonundan 2 milyon ton yüksek,53 milyon ton düzeyinde öngörüldüğünü belirtmiştir. Konsey, sekiz başlıca ihracatçıdaki toplam arzların yıldan yıla yaklaşık %3 oranında artması öngörülmekle birlikte bu değerin hala önceki beş yılın ortalamasından yaklaşık %4 oranında düşük olacağını belirtmiştir. Sonuç olarak, beklenen yüksek yurt içi kullanım ve ihracatlar ile bu ülkelerin 2013/14 sezonu sonu toplam stoklarında sadece orta düzeyde bir iyileşme olmasının muhtemel olduğu ifade edilmiştir. |
