DÜNYA SOYA DURUMU – Kasım 2013 Prof. Dr. M. Hikmet BOYACIOĞLU
Okan Üniversitesi
Gıda Mühendisliği Bölüm Başkanı
2013/14 Sezonu Görünümü Uluslar arası Hububat Konseyi, IGC; 28 Kasım 2013 tarihli son raporunda; 2012/13 sezonu sonunda 271 milyon ton miktarda gerçekleştiğini tahmin ettiği dünya soya fasulyesi üretimini, Temmuz 2013/Haziran 2014 döneminde, 31 Ekim 2013 tarihli öngörüsünden 3 milyon ton ve 2012/13 sezonundan 14 milyon ton yüksek olarak,285 milyon ton miktarda açıklamıştır. Konsey; dünya soya fasulyesi üretiminin 2013/14 sezonunda başlıca ihracatçıların tamamında beklenen çok yüksek veya rekor üretimler ile yıldan yıla %5 oranında artarak tüm zamanların en yüksek düzeyinde gerçekleşeceğinin öngörüldüğünü belirtmiştir.
IGC, 2012/13 sezonu sonunda 268 milyon ton miktarda gerçekleştiğini tahmin ettiği dünya soya fasulyesi tüketimini, 2013/14 döneminde, Ekim ayı öngörüsünden 3 milyon ton ve 2012/13 sezonundan 14 milyon ton yüksek, 282 milyon ton düzeyinde olmasını beklemektedir. Konsey; 2013/14 küresel soya fasulyesi tüketiminin Çin ve Güney Amerika’daki yağlı tohum işleyicilerinden gelen kuvvetli talebin, ABD’deki artan kullanım için sınırlı potansiyeli fazlasıyla telafi etmesi nedeniyle yıldan yıla %5 oranında bir artış ile rekor düzeye yükseleceğinin öngörüldüğünü belirtmiştir. Raporda, 2013/14’de soyanın kırma işlemi için kullanımında yıldan yıla %6 oranında (236 milyon tondan 250 milyon tona) bir artış öngörüldüğü ifade edilmiştir. Yem amaçlı kullanımda da yıldan yıla %4 oranında (15 milyon tona) bir artış beklediği not edilmiştir. Gıda olarak kullanımda ise geçen yıla kıyasla %2 oranında bir artış (16 milyon tona) öngörüldüğü açıklanmıştır. IGC, 2012/13 sezonu sonunda 97 milyon ton miktarda gerçekleştiğini tahmin ettiği dünya soya fasulyesi ticaretinin, 2013/14 döneminde, Ekim ayı öngörüsünden değiştirmeden ancak 2012/13 sezonundan 10 milyon ton yüksek, 107 milyon ton düzeyinde gerçekleşeceğini tahmin etmektedir.
Konsey; küresel soya fasulyesi ticaretinin 2013/14’de yıldan yıla %10 oranında bir büyüme ile tüm zamanların en yüksek düzeyine ulaşacağının öngörüldüğünü belirtmiştir. Raporda; sadece orta düzeyde büyüme gösteren bir yılı takiben, esas olarak erken bir kuş gribi salgını ile ilişkili olarak ticarette beklenen artışın büyük oranda Çin’e olan yüklemelerdeki eski düzeylere dönüş nedeniyle olduğu not edilmiştir. IGC, 2012/13 sezonu sonunda 26 milyon ton miktarda gerçekleştiğini tahmin ettiği dünya dönem sonu soya stoklarının, 2013/14 döneminde, Ekim ayı öngörüsünden değişmeden ancak 2012/13 sezonundan 3 milyon ton yüksek, 29 milyon ton düzeyinde gerçekleşmesini beklemektedir. Konsey; soya fasulyesi devir stoklarının 2013/14’de küresel üretimin dünya tüketimini aşması nedeniyle yıldan yıla %13 oranında bir yükselme ile son 3-yılın en yüksek düzeyine ulaşacağının öngörüldüğünü belirtmiştir. IGC; başlıca ihracatçıların (ABD, Arjantin ve Brezilya) 2012/13 sezonu sonunda 9 milyon ton miktarda gerçekleştiğini tahmin ettiği dünya dönem sonu soya stoklarının, 2013/14 döneminde, Ekim ayı öngörüsünden değişmeden ancak 2012/13 sezonundan 3 milyon ton yüksek, 12 milyon ton düzeyinde öngörüldüğünü açıklamıştır. Konsey, toplam stoklar içinde başlıca ihracatçıların stoklarının önceki yıldan hemen hemen üçte bir oranında yükseleceğinin görüldüğünü belirtmiştir. | 
