Şevket Özügergin: Euro Bölgesi Ve Belki De Avrupa Birliği’nin Geleceği

Şevket ÖZÜGERGİN

EURO BÖLGESİ VE BELKİ DE AVRUPA BİRLİĞİ’NİN GELECEĞİ

Avrupa Birliği’ndeki ekonomik ve finansal belirsizliğin bu şekilde sürmeyeceği açıktır. Çünkü Yunanistan’la başlayan kaos her geçen gün daha karmaşık hale gelmekte ve Euro Bölgesinin ve hatta Birliğin geleceğini tehdit etmektedir.

Yunanistan’da yapılan seçim sonuçları, bu ülkenin borçlarını, kemer sıkma politikası ile ödemeye yanaşmayacağını göstermiştir. Ekonomik büyüme sağlanmadan, borç ödenmesi zaten kolay bir yöntem değildir.

Doğrusunu isterseniz bu tercih, seçimlerden önce de kendisini belli etmişti. Yunanistan’ın yakın bir gelecekte yeni bir borç yapılandırma isteğinde bulunacağı tahmin ediliyordu. Seçime dayalı bir demokratik sistemde halkı, alışkanlıklarından, harcama kalıplarından vazgeçirmek kolay değildi. Halk zaten, içine düşülen durumdan kendisini sorumlu tutmuyor, yöneticileri suçluyordu. AB’ne girerken, zenginleşeceğini ve daha iyi bir yaşam standardına ulaşacağını umuyordu. Bu düzeye ulaşmak için daha büyük bir çaba göstermesine, daha çok çalışması gerektiğine pek ihtimal vermemişti.

17 Haziran’da yenilenecek Yunan seçimlerinde de farklı bir anlayışta olan iktidar beklentisi yoktur. Anketler, kemer sıkma politikası karşıtlarının güçlendiğini göstermektedir.

Ancak bu arada durum daha da kötüye gitmektedir.

Kamu finans sisteminin çökebileceği söylenmektedir. Kamu harcamalarının karşılanmasında sıkıntı çekilmektedir. Seçimler dolayısıyla zaten bozuk olan mali disiplin daha da kötüleşmektedir. Euro’dan çıkılması ihtimalini gözönünde tutan halk, vergi ödememekte ya da ertelemektedir.

Bankalardan çekilen mevduat ya banka kasalarında ya da yastık altında tutulmaktadır.

Yunanistan Euro bölgesinden çıkabilir mi?

Birkaç ay öncesine kadar böyle bir seçenek fazla taraftar bulmazdı. Çünkü AB’nin prestiji sözkonusuydu. Sonuçta AB, bir siyasi birlikti ve 50 yıllık emek heba edilemezdi. Yunanistan’ın çıkışı, borçlu olan diğer üye ülkeleri de ayni yola itebilirdi. Birliğin kendisi tehlike içine girerdi. Birliğin zengin ülkeleri bu duruma izin vermezdi. Böyle düşünülüyordu.

Ama artık Yunanistan’ın Euro Bölgesinden ayrılabileceği açıkça konuşulmaktadır.

Yunanistan’ın drahmi basımına başladığı haberleri gelmektedir. Hatta 1 Euro’ya 1.500 drahmi değer biçildiği öne sürülmektedir. Avrupa Komisyonu ve Avrupa Merkez Bankası’nın acil durum planları üzerinde çalıştığı söylenmektedir.

IMF, Yunanistan’ı sert biçimde eleştirmekte ve finansal desteğin çok daha kötü durumda olan ülkelere verilmesi gerektiğini ifade etmektedir.

Bundan sonra ne olur?

Açıkçası Haziran ayı içinde durumun netlik kazanması beklenmektedir. Çünkü 17 Haziran’da Yunanistan’da seçimler yenilenecek ve bu ülkenin finans krizine yönelik politikaları belli olacaktır. 18-19 Haziran’da toplanacak G-20 de ve nihayet ayın sonundaki AB liderler toplantısında, Yunanistan’a bir destek verilip verilmeyeceği ortaya çıkacaktır

Yunanistan’ın finansal geleceği geniş ölçüde Almanya’nın tutumuna bağlıdır. Almanya’nın yanında artık Fransa da yoktur.

Almanya, Yunanistan’a daha fazla destek vermeye gönüllü değildir. Çünkü, Alman halkı, kendi üretim yeteneği ve çalışma disiplini ile elde ettiğine inandığı refahı, tüketim toplumu haline gelen ülkelerle paylaşmak istememektedir. Başbakan Merkel de, bölge seçimlerinde güç kaybetmeye başladığı gerçeğini de gözönünde tutarak, radikal önlemlere başvuramamaktadır. Almanya, diğer ülkelerin ekonomik seviyelerine inmeyi reddetmekte, zayıf ülkeler ise Almanya’nın hayat standartlarına yükselmeyi istemektedir.

Çözüm yolunda bir başka beklenti ise kemerlerin gevşetilmesi ve Birlik üyeleri arasında daha sıkı bir koordinasyon ve denetim sisteminin kurulması suretiyle krizin aşılması ve tekrarının önlenmesidir.

Gelişmeleri hep birlikte izleyeceğiz.