Şevket Özügergin: İhracatımızı Etkileyen Dış Faktörler

İHRACATIMIZI ETKİLEYEN DIŞ FAKTÖRLER

ŞEVKET ÖZÜGERGİN

Bir ihraç ürününün dış piyasalarda rekabet edebilmesi, uygun kalitede ve fiyatta olması, istenilen miktarda üretilebilmesi, arz istikrarına sahip bulunması, değişen talebe uyum sağlayabilmesi hatta talep yaratabilecek nitelikte olması, yeni teknolojileri içermesi gibi unsurlara bağlıdır.

Ancak günümüz dünyasında bu nitelikler de yeterli olamamaktadır. Uluslararası toplantılarda alınan bütün kararlara rağmen, serbest piyasa mekanizmasının tam olarak işlediğini söylemek mümkün değildir. Bunun yanında ihracatınızda önemli yer tutan ülkelerin satın alma güçlerinde meydana gelecek bir azalma ister istemez ihracat miktarınızı olumsuz yönde etkilemektedir.

Uluslararası piyasalarda bugün de benzer bir durum yaşanmaktadır.

Dünya ekonomisine yön veren ülkelerin birçoğunda kur savaşları yaşanmaktadır.
Hemen her ülke ulusal parasının değerini düşük tutmaya ve dolayısıyla ihracatını ucuzlatmaya çalışmaktadır. Bu tür bir politika aynı zamanda ithalatı daha pahalı hale getirdiği için dış ticaret dengesine de olumlu katkı yapmaktadır. Bu duruma en iyi örnek Euro/ dolar paritesin deki oynamalardır.

Üstelik düşük euro değeri, Avrupa menşeli malları daha rekabetçi hale getirmektedir.

Yunanistan, İtalya ve İspanya başta olmak üzere bir çok Avrupa ülkesi borç krizi içindedir. Satın alma güçleri gerilemekte ve dolayısıyla ithalat talepleri azalmaktadır.

Temmuz 2012 ayı ihracat rakamlarımız, Avrupa’daki gelişmelerin olumsuz etkilerini açık bir şekilde ortaya koymaktadır. Sözkonusu ayda ihracatımız, bir önceki yılın aynı dönemine göre % 5,5 oranında azalmıştır. Ana ihraç sektörümüz olan otomotivde gerileme % 22,3 ve yine öncelikli ihracat sektörümüz olan hazır giyimde azalış % 12 dir. Bu ürünlerin toplam ihracatında AB’nin payı otomotivde % 68 ve hazır giyimde % 76 dır. Temmuz ayı itibariyle AB’ne ihracatımızdaki düşüş % 21 dir.

İhracatı etkileyen bir diğer sorun, başta G-20 üyeleri olmak üzere birçok ülkede korumacılık önlemlerinin, bütün aksi söylemlere ve taahhütlere rağmen yaygınlaşmasıdır. Koruma önlemlerinin çoğu örtülü bir şekilde olduğundan ve tarife dışı engeller şeklinde uygulamaya konulduğundan, tesbit edilememektedir.

Elbette Türkiye’nin de ihracatın gelişmesi açısından alabileceği önlemler bulunmaktadır.

Kur politikası bu önlemlerden biridir. TL’nin aşırı değerlenmesi ihracatı olumsuz yönde etkileyebilecek unsurlardan biridir.

İhracatımızda azalmaya başlayan Avrupa payının yerini yeni pazarlar almalıdır. Bu konuda önemli adımların atıldığı bilinmektedir. Kalıcılığı sağlanmalıdır.

İhraç ürünlerinin maliyeti rakiplerininkine yakın hale getirilmelidir. Bu alanda istihdam vergilerinin yüksekliği ve enerji maliyetleri göz önünde tutulmalıdır.

Hedef pazarlarda üretim ve dağıtım kanallarına hakimiyet son derece önemlidir.
Yeni yatırım teşvik paketinde ihracata ve ithal edilen malların yerli üretimine yönelik olanlar ayrıcalık taşımalıdır.
Özellikle uzak bölgelerde kurulacağı açıklanan lojistik merkezleri, hedef kitleye kolay ulaşıma imkan vermesi ve maliyet avantajı açısından olumlu bir projedir.

İhraç ürünlerimizin tanıtımı açısından uluslar arası fuarlara katılımın teşviki giderek kaçınılmaz hale gelmektedir.

Dış piyasalardan kaynaklanan haksız rekabetle daha etkin bir şekilde mücadele edilmelidir.