TASARRUF HESAPLARI VADELERİNİN UZATILMASI GELECEĞE OLAN GÜVENLE İLGİLİDİR.
Yeni yıla bir dizi yeni ekonomik kararla girdik.Bunların en önemlilerinden biri tasarruf mevduat hesaplarının vadelerinin uzatılmasına ve kaynak kullanımı destekleme fonuna yapılacak kesintilere ilişkin olanıdır.
-Daha önce vade farkı gözetilmeksizin % 15 olarak uygulanan TL mevduatı gelir vergisi stopajı 6 aya kadar yine % 15, 6 ay -1 yıl arasında % 12 ve 1 yıldan uzun vadeler için % 10 olarak düzenlenmiştir. Amaç, stopaj oranlarının, uzun vadeler için düşürülmesi, mevduat sahiplerine pozitif getiri sağlanmasıdır. Ayrıca,1 yıldan daha uzun vadeli hesaplarda ana paranın % 50 sine kadar olmak kaydıyla iki defa çekme hakkı tanınmıştır. Böylece, uzun vade içinde para ihtiyacı olabileceği düşüncesiyle kısa vadeyi tercih eden mevduat sahiplerine bir rahatlık sağlanmıştır.
Vadelerin uzatılmasına yönelik karar makul gerekçelere dayanmaktadır. Çünkü mevcut 738 milyar TL’lik toplam mevduatın 417 milyar liralık bölümü, yaklaşık % 56,5 i ,1-3 aylık hesaplardadır. 127,7 milyarlık bir kısım yani toplam mevduatın % 17,3 ü vadesiz hesaplardadır. 6-12 ay aralığında % 2,1’ lik ve 1 yıldan uzun vadelerde sadece % 4,7’ lik dilimler bulunmaktadır.
-Döviz tevdiat hesaplarında uygulanan stopaj oranı vade farkına bakılmaksızın % 15 tir. Bu oran 6 aya kadar vadeli hesaplarda % 18 e çıkarılmış, 6-12 ay arası için % 15 te tutulmuş, 1 yıldan uzun vadelilerde % 13 e düşürülmüştür. Amaç aynıdır. Uzun vadeli hesaplar cazip kılınmaya çalışılmıştır.
-Altın ve Döviz kredilerinde KKDF kesintisi 12 aya kadar % 3 ve daha sonrası için sıfır olarak uygulanmaktaydı. Yeni uygulamayla kesinti 12 aya kadar % 3, 1-2 yıl arasında % 1 ve 2-3 yıl arasında % 0,5 olacak, sıfır kesinti için kredi vadesinin 3 yıldan daha uzun olması gerekecektir.
Hesap ve kredi vadelerinin uzaması hem mudiler hem finans sektörü ve hem de ekonomi yönetimi için faydalıdır. Mevduat sahipleri daha çok kazanır, bankalar kredi hacimlerinin ve kredi maliyetlerinin hesaplanmasında daha sağlıklı verilere kavuşurlar. ekonomi yönetimi ülkeye daha uzun vadeli kaynak girişinin önünü açmış olur.
Ancak sadece bu düzenlemeler vadelerin uzatılmasına yetmez. Asıl sorun tasarruf sahiplerinin geleceğe olan güvenleridir. Bu güveni sağlayacak kesim ise ekonomi yönetimidir. Tasarruf sahibi, uzun vadede şartların fazla değişip değişmeyeceğini, büyüme hızının hangi düzeyde olacağını, faiz hadlerinin stopaj düşüşünden daha fazla artıp, artmayacağını, cari açığın hangi yolla finanse
edileceğini, sıcak paranın hangi ölçülerde kontrol edileceğini ayrıca, yaklaşan seçimlerin harcamalara etkisini ve bölgedeki siyasi gelişmelerin ekonomiye yansımalarını bilmek isteyecektir.
Tasarruf sahipleri bu konularda yeterince tatmin edilmedikçe, hesap vadelerinin uzatılmasına ilişkin düzenlemelerin başarısı, doğal olarak, sınırlı kalacaktır. ŞEVKET ÖZÜGERGİN
|
